My gunsteling-resep van die jaar is uit weersin gebore. Nee, regtig. Toe ek moet gaan sit en ’n lysie maak van my top tien van die jaar, het dié Karookind onmiddellik na die vleispotte begin hunker. Was dit die potgebraaide, gevulde Springbokboud? Of die Griekse lamsnekbredie met sy sawwe aartappeltjies en hemelse origanum? Die lamsribbetjie met sy rooibos-en-speseryvryfmengsel? Die frikkadelpastei?
Nee, toe nie. Ná ernstige besinning en ’n vermaning tot eerlikheid, was dié ene bo-aan die lys. Dis ’n resep uit nood gebore, geskep met die één bestanddeel wat my effens laat gril. Ek weet ’n mens mag nie so van kos praat nie, maar dis hoe dit is. Wanneer ek ’n blikkie tuna sien, herleef ek die selfopgelegde marteling van tienerdiëte.
En daar was die keer toe my pa my vir middagete na die ou Broederbondklub, die Here XVII, geneem het. Midde-in een van my dieetfases. Ek bestel toe maar ewe pligsgetrou die tunaslaai op die spyskaart, knyp my oë toe en stuur ’n gebedjie op. Toe die kelner die bord voor my neersit, weet ek ek is in die moeilikheid. Ek kon letterlik nog die riwwe van die blikkie sien soos dit net so op ’n hoop slaaiblare omgekeer is. Nie eens ’n tikkie rooi van ’n tamatie in sig nie, nog minder ’n blertsie mayonnaise om daardie onaansienlike stapeltjie blikvis meer aptytlik te maak.
Dit was die laaste strooi.
Maar, as jy soos ek, in jou kombuis lewe en ’n loopbaan daarvan maak, kan jy nie altyd kies met watter bestanddele jy wil werk nie. Tot nou toe kon ek die margariene en polonies systap, maar dit was onvermydelik dat tuna, darem suiwerder en gesonder, sy onwelkome opwagting in my kombuis sou maak.
Ek het toe maar gaan sit en dink. Hoe kan ek tuna vir my – en vir ander soos ek – meer verteerbaar maak? In my gedagtes het ek pasmaats vir dié meneer gesoek en eindelik het ek hierdie resep geskep, wat een van my en my huismense se groot gunstelinge geword het en my nou so onverhoeds bekruip het as die nommer een op my lysie van top-tien-resepte van die jaar.
Dis die gereg wat ek gaan maak wanneer die stilte neerdaal ná die woelinge van die Kerstyd, wanneer ek saam met my huismense om die kombuistafel gaan sit en nabetragting hou en ons, sat geëet aan feeskosse en die oorskiet daarna, hunker na ’n skotteltjie eenvoudige trooskos.
Met die tuna-dis (die resep is hier onderaan die blad) nommer een op die lys, was dit nogal moeilik om die res van die tien te kies. Ek het soveel gunstelinge. Ek skep en ontdek ten minste een blink nuweling elke week. Maar hier is hulle nou – my gunsteling-resepte van die jaar. En moet asseblief net nie van my verwag om dié tien nog boonop in volgorde van belangrikheid (of lekkerte) te rangskik nie. Dis net die tuna-dis wat die ereplekkie bo-aan kry. Die rangorde daarna is bloot toevallig.
Verbeel jou ’n oondroosterpan met ’n lagie uie en baie knoffel, hoenderstukke en geskilde aartappels in kwarte gesny, oordadig gesprinkel met olyfolie, ’n koppie aftreksel onder in die pan, genoeg sout en peper, suurlemoenskywe en ’n hele paar takkies tiemie. Die hoendervelletjies braai mooi bros en bruin in ’n warm oond van 200°C en die aartappels baai hulleself in die malse geure van die pansappe, suurlemoen en tiemie.
En so van aartappels gepraat … hierdie broodjie bak jy net vir mense vir wie jy regtig omgee. Die deeg word gevoed met jogurt, gaar aartappel, roosmaryn en kaas. Die ding is net – jy moet die broodjie dadelik warm voorsit en net daar opeet. Maar dit, kan ek jou verseker, is nie ’n probleem nie. Veral nie as jy dit deel met mense met wie jy regtig graag ’n broodjie wil breek nie.
Ek het nou die dag ’n houertjie met ’n eksotiese sampioenmengsel (shiitake, oester en shimeji) gekoop en dit vinnig in my riffelpan met baie botter, roosmaryn en suurlemoen gaargemaak, twee snye suurdeegbrood in die einste riffelpan gebraai sodat die riffels mooi alkant wys … met ’n glasie goeie rooiwyn of selfs vonkelwyn, is hierdie ’n liefdesmaal vir twee.
My pa was vreeslik lief vir roomys, ’n liefde wat ek nooit gedeel het nie. Totdat ek my eie begin maak het. En my goud-in-die-mondroomys, die romerigste lekkerte met stukkies fyngekapte, tuisgemaakte heuningbol daarin, verdien beslis ’n plekkie op hierdie lys. Somer of winter … Maar as jy regtig ’n lekker warm poeding vir die wintermaande soek, is my gemmerpoeding beslis die een.
Vir die wintermaande is daar ook niks lekkerder as ’n pot ertjiesop met die rokerige smaak van varkskenkel nie. Of die Griekse lamsnekbredie waarvan ek vroëer gepraat het nie. Dis die eenvoud vanself – net lamsnek, aartappels, suurlemoen en origanum, so saam in ’n toe skottel in die oond gebak. My mond begin sommer water as ek net daaraan dink …
Ek het hierdie jaar ook ’n ou gunsteling herontdek – vergeet van die Cremoratert, hierdie Marmitetert verdien ’n ereplekkie op my tafel gedek vir tien. Ons oumas het dit almal gemaak. Miskien het dit ’n geslag of twee oorgeslaan, maar dit het nou weer tyd geword om hierdie soetsout-lekkerny te laat herleef.
En ek kan my nie my kombuis – of die lewe – voorstel sonder hierdie wonderlike kleurvolle gereg uit Kuba nie. Hulle noem dit Aroz con Pollo maar dis doodgewoon ’n hoender-en-rys-gereg. As die wonderlike kleure van die borrie, en die groen, rooi en geel soetrissie jou nie al oorrompel het wanneer hierdie dis sy verskyning op die tafel maak nie, sal jou smaakbekertjies bollemakiesie slaan met die proeslag – ’n asemrowende maar eenvoudige mengsel van knoffel, rissie, komyn en lourierblare. ’n Vriendin, wat nog nooit van rys gehou het nie, het dadelik aangedring op ’n tweede skeppie.
Tien, ja, maar daar is nog so baie wat ek wou gekies het. Dis die geure en kleure uit my Toorkombuis wat my my kop laat optel om die lewe weer vierkantig in die oë te kyk. Suiwer betowering …
Karen se allerlekkerste tuna-en-prei-pastaskottel
Genoeg vir 6
4 eetlepels botter
1 ui, fyngekap
1 knoffeltoontjie, fyngekap
3 groterige preie, goed skoongemaak en in dun ringetjies gesny
3 stingeluie, fyngekap
1 eetlepel sprietuie, fyngekap
2 eetlepels vars gekapte pietersielie
Die gerasperde skil van 1 suurlemoen
4 eetlepels koekmeelblom
1 koppie warm hoenderaftreksel
1 koppie warm melk
1 x 230 g houer roomkaas
2 x 185 blikkies tuna in water, goed gedreineer en gevlok
Sout en varsgemaalde swartpeper na smaak
300 g macaroni of skulpiepasta
1 koppie broodkrummels
3 eetlepels parmesaan
1 ekstra eetlepel botter, gesmelt
Verhit die botter in ’n groot swaarboompan en braai die uie, knoffel, preie, stingeluie en sprietuie daarin oor matige hitte totdat die groente begin sag word. Voeg die pietersielie en suurlemoenskil by en braai vir nog ’n minuut of twee. Roer die koekmeelblom by en meng goed sodat dit nie klonte vorm nie. Voeg die aftreksel en melk geleidelik by en roer totdat die mengsel begin dik word. Roer die roomkaas en tuna by en geur met sout en peper. Maak die pasta gaar volgens die aanwysings op die pakkie en meng met die panmengsel. Skep in ’n gesmeerde oondbak. Meng die broodkrummels en die parmesaan en sprinkel bo-oor. Bak in ’n voorverhitte oond van 200⁰C vir 20 minute. Laat effens afkoel voordat jy dit bedien met ’n heerlike vars slaai.
Lees ook
The post Top 10-resepte 2019: Karen Hart se keuse appeared first on LitNet.