Prent van telefoon: https://pixabay.com/photos/telephone-vintage-monochrome-phone-3594206/; prent van poeding: Karen Hart
..........
Die herkoms van resepte het my nog altyd gefassineer. Ek kan ure lank op die internet of in ou boeke rondsnuffel om die geskiedenis van klassieke ou resepte na te speur. Met ons eie ryke kosgeskiedenis is dit nie altyd so maklik nie en moet jy jou maar verlaat op vertellings en herinneringe.
..........
Die herkoms van resepte het my nog altyd gefassineer. Ek kan ure lank op die internet of in ou boeke rondsnuffel om die geskiedenis van klassieke ou resepte na te speur. Met ons eie ryke kosgeskiedenis is dit nie altyd so maklik nie en moet jy jou maar verlaat op vertellings en herinneringe.
Resepte het behoue gebly danksy die ryke erfenis wat ons kosskrywers vir ons nagelaat het. En dan is daar natuurlik ook die boekies met saamgestelde resepte wat deur onder meer kerkgroepe, fondsinsamelaars by skole en vroueverenigings uitgegee is.
Baie van die resepte is in handgeskrewe notatjies wat ons oumas en ma’s by teepartytjies en kuiers saam met buurvroue en vriendinne opgeteken het. By my eie ma het ek resepte vir ’n sjokoladekoekpoeding, ’n heerlike mosterd en pappadelle gekry. (Laasgenoemde is “frikkadelle” wat van ’n papmengsel van mieliemeel en mieliegruis gemaak is en in ’n tamatiesous gebak is – dit klink afgryslik, maar dis die wonderlikste bykos by ’n braai.)
Ek kan nie onthou dat my ma een van dié resepte self gemaak het nie, maar sy was ’n meester met die heuningkwas en het selfs die mees geheime resepte uit haar gasvroue gekry. Soos die oornagslaai wat in lae gemaak word – buurvrou Engela se trots en feitlik staatsgeheim.
My ma vra vandag nog met so ’n regte teepartytjie-stemmetjie na die resep wanneer sy my probeer komplimenteer vir my kos. Sy kom lankal nie meer in die kombuis nie. Die dag wanneer sy probeer om selfs net ’n koppie tee vir haarself te maak, sal met die geloei van óf ’n ambulans óf die brandweer eindig!
............
Maar dis in die nederige ou boekies wat saamgestel is in ’n poging om fondse in te samel waar ek op die wonderlikste ou resepte afkom. Soos “Kies en keur”, ’n resepteboek wat in die sewentigerjare deur die Goudveldse Dagsentrum vir Gestremdes saamgestel is. Dis daar waar ek dié resep vir telefoonpoeding raak gelees het.
.............
Maar dis in die nederige ou boekies wat saamgestel is in ’n poging om fondse in te samel waar ek op die wonderlikste ou resepte afkom. Soos “Kies en keur”, ’n resepteboek wat in die sewentigerjare deur die Goudveldse Dagsentrum vir Gestremdes saamgestel is. Dis daar waar ek dié resep vir telefoonpoeding raak gelees het.
Dis ’n ou resep wat van ver kom en dit het soveel herinneringe in my losgemaak.
Kleintyd het my pa ons ’n speletjie laat speel. Hy het dit telefoontjie genoem. Ons moes almal in ’n kring staan. Dan het die een op wie die lot geval het, ’n sin opgemaak en dit in die oor van die een langs hom gefluister. Dié moes dan wat hy gehoor het, aan sý buurman fluister. Die laaste een in die kring moes dan kliphard sê wat hy gehoor het voor die oorspronklike fluisteraar sy eintlike woorde verklap. Elke keer was die sin feitlik onherkenbaar verdraai.
Net die onthou daarvan laat my sommer uit my maag uit lag. Dit was dekades voor die internet eens ’n gedagte was, maar dis presies wat elke dag in die kuberruim gebeur. Goed, die feit dat dit daar geskryf staan, hou darem die leisels so ’n bietjie stywer vas. Maar selfs wanneer dit net so gekopieer en elders geplaas of gedeel word, keer dit nie die deler om sy eie interpretasie en konteks daaraan te gee nie.
Op Volmoed, waar ek ’n kind was en in die Karooveld gespeel het, het ons net slingertelefone geken. Ons het ’n sentrale gehad en, natuurlik, ’n partylyn ... waarop almal ingeluister het. Wanneer die telefoon gelui het, het jy geluister om jou lui te herken. Twee langes en ’n korte ... of wat ook al joune was. Dit het natuurlik nie nuuskieriges gekeer om ook op te tel nie. My pa het dikwels gemor wanneer hy die hoenders van die grootste ou skinderbek in die agtergrond hoor kekkel het.
En dis hoe ek my voorstel hoe Telefoonpoeding sy naam gekry het ...
Met die verskyning van Wat die hart van vol is: herinneringsreise van ’n fynkok (in samewerking met Elmari Rautenbach) het Peter Veldsman in ’n onderhoud aan Herman Lategan vertel: “Die mense het sosiaal verkeer deur besoek af te lê. Tydens die besoeke is daar oor landbou, gesondheid, welstand ens gepraat. Daar is ook geskinder en die dames het graag resepte bespreek. Dikwels met ʼn bietjie skinder daarby oor so-en-so se weergawe. Met die koms van die telefoonlyne na plase is daar heerlik geskinder en het ’skinderpoeding’ ’telefoonpoeding’ geword.”
Wat ek net nie mooi kan kleinkry nie, is hoe die resep darem op die ou einde reg uitgewerk het. Want ek kan my voorstel hoeveel ander tantes wat op die lyn ingeluister het, hulleself nie kon keer om ook by die gesprek betrokke te raak en ’n paar regstellings of byvoegings te maak nie.
En al die dwaalspore ... Cass Abrahams het destyds vir my vertel hoe sy moes sorg dat sy vir minstens drie verskillende vroue ’n resep moes vra voordat sy ’n prentjie van die geheel kon kry. Elkeen het ’n belangrike bestanddeel weggelaat om te sorg dat sy alleenmandaat op die heerlike eindresultaat sal hê.
En ek? Ek is dankbaar vir al die tantes wat oor ’n koppie tee of oor die telefoon resepte uitgeruil het. En vir die mense wat al daardie handgeskrewe notatjies sorgvuldig bewaar het.
Telefoonpoeding
Genoeg vir 4–6
Vir die beslag
1 koppie suiker
115 g botter
1 eier
2 eetlepels appelkooskonfyt
1 koppie koekmeel
1 teelepel fyn gemmer
’n knippie sout
1 teelepel koeksoda
1 koppie melk
Vir die stroop
2 koppies water
1 koppie suiker.
Room die suiker, botter en eier saam en roer die appelkooskonfyt by. Meng die koekmeel, fyn gemmer en sout en roer dit by die bottermengsel. Meng die koeksoda met die melk en gooi by die deeg en meng goed. Gooi al die bestanddele vir die stroop in 'n kastrol saam en bring tot kookpunt. Giet die kokende stroop in 'n oondvaste bak en skep die deegmengsel in die stroop. Bak in ’n voorverhitte oond van 180 ºC vir 30–40 minute.
Wenk: Dié poeding het niks nodig nie, maar as jy nou regtig vir ’n bietjie oordaad wil sorg, kan jy dit met regte vla bedien.
Lees ook:
Lesersindruk: Wat die hart van vol is deur Peter Veldsman met Elmari Rautenbach
The post Nommer, asseblief! Telefoonpoeding appeared first on LitNet.