Foto: Pixabay
Wanneer jy die tuinhekkie van my popspeel-plaashuisie-sonder-die-plaas oopstoot, is die dowwe dreungeluid die eerste wat jou opval. Dan sien jy hulle: ’n hele swerm bye ywerig aan die werk tussen die oranje blommetjies van my heining van Kaapse kanferfoelie.
Tot onlangs toe nog het ek hul dreunsang in die lukwartbome voor my kombuisvenster gehoor. Maar die bloeisels is nou af en dis net die voëls wat ongeduldig wag dat die klein groen vruggies plomp en geel moet word. Die bye soek nou nektar in my kanferfoelieheining wat in volle blom staan.
Ek staan baie oggende so op die stoep en luister na die gewerskaf tussen die blomme. En ek dink onwillekeurig aan die woorde van ’n goeie ou vriend wat nou reeds ’n paar jaar dood is: “Jou geluk, my liewe Karen, sal jy by die bye kry. Dis waar jou rykdom lê.”
Hy het homself uitgegee as heldersiende en hy het beweer hy kon mense se auras lees. Hoeveel daarvan waar was, weet ek nie. Maar hy was die soort mens vir wie jy onvoorwaardelik geglo het.
Aanvanklik het ek gedink sy voorspelling beteken ek gaan ryk word uit die nougat wat ek van heuning maak. Maar dié is hopeloos te wispelturig en het selde die lyf om langer as ’n paar dae op ’n winkelrak te lê. Die klein hoeveelhede wat ek maak om te verkoop, sal my beslis nie ’n miljoenêr maak nie.
Sy woorde het eers vir my sin gemaak toe ek die eerste keer ’n by gered het – dit was nog in my kombuis in Woodstock. Ek het die arme by in ’n plassie water langs my opwasbak sien lê en spartel. Sy vlerkies was sopnat en hy het vergeefs gespartel om uit die nattigheid te kom. Ek het ’n blaar in die tuin gaan pluk en hom versigtig uit die plassie gelig, en so op die blaar tuin toe gedra na ’n veilige sonkolletjie waar hy rustig kon sit en droog word.
Op daardie oomblik het ek grootser gevoel as toe ek die eerste kopie van die tydskrif wat ek uit niks geskep het, vars van die rolpers af by die drukkers gaan haal het. Nog trotser as toe ek my eerste resepteboek in my hand gehou het. Die onderhoude met die sterre van Friends en dié met Anthony Hopkins het vervaag tot feitlik niks. Om die waarheid te sê, niks wat ek tot op daardie oomblik bereik het, het soveel sin en betekenis aan my lewe gegee as die wegvlieg van daardie by wat ’n rukkie tevore nog in ’n paar druppels water lê en spartel het nie.
Van daardie oomblik af het die Groot Byekorf ook ’n nuwe rol aan my toegeken – sonder my medewete ...
Daar in my huisie in Woodstock het ek elke Saterdagoggend vroegdag begin om voor te berei vir markdag by The Palms – koekies, kolwyntjies, sjokoladeblokke, malvalekkers ... noem maar op. Maar dit was veral die nougat wat die bye gelok het. En, natuurlik, die versiersuiker wat op die werktafel agtergebly het, want tyd vir skoonmaak was daar nie wanneer die kratte gepak moet word om betyds by my marktafel te wees nie.
Dit was elke Saterdag se storie. Die skoonmaak moes wag vir later. En toe ek die een Saterdagmiddag van die mark af kom, was daar ’n hele swerm bye bedrywig tussen die heuningbesmeerde lepels en hopies versiersuiker op die kombuistafel. Ek kon nie tel nie, maar ek kon sweer daar was minstens ’n duisend van hulle.
In my geestesoog het ek die lekker koppie tee wat ek myself beloof het, in die niet sien verdwyn. Daar was geen manier waarop ek in die kombuis naby ’n ketel sou kon kom nie. Ek het met groot moeite en met baie versigtig trap – want die bye was oral – tot by die venster gekom en dit wyd oopgemaak. Toe het ek die staanwaaier op laag gestel sodat die effense briesie die bye venster toe sou beduie.
Ek het maar ’n glas water gegryp en op ’n stoel in die sitkamer gaan sit en wag. Gelukkig was dit ’n warm dag, want elke denkbare venster en deur in die huis was nou oop om die bye na buite te lok. Ek het selfs van die vuil potte met versiersel en heuning op die muurtjie buite gaan sit om dit vir hulle nog meer aanloklik te maak. En ek wag toe maar op die skemer, want, het ek gereken, teen donker sal hulle seker begin huis soek.
Die bye het gaandeweg begin minder word. Maar ek kon steeds nie daardie koppie tee gaan maak nie. Oral op die kombuisvloer het die bye twee-twee op mekaar gesit. “Ek sit en wag vir my tee en die spulletjie is besig met ’n orgie daar op my kombuisvloer,” het ek agterna by my byeboer-vriendin gekla. Nee, help sy my toe reg, die werkerbye is almal vroulik – hulle baklei om die buit.
Toe ek eindelik ’n paadjie na die ketel toe kon vind, sien ek ’n paar bye by die opwasbak in plassies water lê en spartel. Ek het elkeen sorgvuldig uit die water gelig en op die vensterbank by die oop venster neergesit. Tyd vir blare soek was daar nie – ek het enige skepding waarop ek my hand kon lê, nader getrek om te help.
Teen donker was daar net ’n enkele paar bittereinders oor, maar ek kon darem daardie koppie tee maak. Dit was nie net daardie eerste slukkie tee wat die gevoel van behaaglikheid oor my laat kom het nie – die wete dat ek die ou spulletjie uit my kombuis kon help, sonder te veel ongevalle, het my met soveel warmte gevul.
Maar één mens kan ook net soveel verdra. Toe ’n paar van die bye weer teen ligdag hoopvol voor my kombuisvenster kom zoem, het ek vinnig al die vensters en deure toegemaak. Hierdie restaurant, het ek ferm besluit, is vir eers gesluit.
Hier by my popspeel-plaashuisie-sonder-die-plaas is die tuin vol van die wonderlikste plante wat voëls en bye nader lok. Die bye is gewoonlik doodtevrede om buite nektar te soek. Maar die oomblik wanneer ek die rou heuning uithaal om die strope vir die nougat voor te berei, wil hulle met alle geweld by my kombuis in. Lank nadat die nougat al verpak is, sukkel ek nog om die bye na buite te help.
En toe ek nou die dag die wasgoed gaan afhaal, sit ’n by op een van my handdoeke – seker agter die reuk van die versagmiddel aan, dink ek by myself. Ek los toe maar die handdoek daar op die wasgoeddraad vir die by. Maar toe ek ’n uur later gaan kyk, sit die by nog net so. Sy pootjie sit vas aan die handdoek, besef ek toe.
........
Ek gaan haal ’n blaar en hou dit naby hom. Dis asof die by besef ek wil hom help en hy gryp die blaar vas terwyl ek probeer om die pootjie met die punt van die blaar effens los te wikkel. Dit was eintlik aandoenlik om te sien hoe die bytjie saam met my werk om my reddingspoging te laat slaag.
Toe ek hom eindelik los kry en veilig op ’n kappertjieblaar gaan neersit, het ek op daardie oomblik besef hoe waar my vriend se woorde was. Hierdie is ware rykdom – dis waaroor menswees werklik gaan.
.........
Ek gaan haal ’n blaar en hou dit naby hom. Dis asof die by besef ek wil hom help en hy gryp die blaar vas terwyl ek probeer om die pootjie met die punt van die blaar effens los te wikkel. Dit was eintlik aandoenlik om te sien hoe die bytjie saam met my werk om my reddingspoging te laat slaag.
Toe ek hom eindelik los kry en veilig op ’n kappertjieblaar gaan neersit, het ek op daardie oomblik besef hoe waar my vriend se woorde was. Hierdie is ware rykdom – dis waaroor menswees werklik gaan.
Ek gaan haal ’n blaar en hou dit naby hom. Dis asof die by besef ek wil hom help en hy gryp die blaar vas terwyl ek probeer om die pootjie met die punt van die blaar effens los te wikkel. Dit was eintlik aandoenlik om te sien hoe die bytjie saam met my werk om my reddingspoging te laat slaag.
Toe ek hom eindelik los kry en veilig op ’n kappertjieblaar gaan neersit, het ek op daardie oomblik besef hoe waar my vriend se woorde was. Hierdie is ware rykdom – dis waaroor menswees werklik gaan.
Ek gaan haal ’n blaar en hou dit naby hom. Dis asof die by besef ek wil hom help en hy gryp die blaar vas terwyl ek probeer om die pootjie met die punt van die blaar effens los te wikkel. Dit was eintlik aandoenlik om te sien hoe die bytjie saam met my werk om my reddingspoging te laat slaag.
Toe ek hom eindelik los kry en veilig op ’n kappertjieblaar gaan neersit, het ek op daardie oomblik besef hoe waar my vriend se woorde was. Hierdie is ware rykdom – dis waaroor menswees werklik gaan.
Ek en die bye het nog ’n lang pad om saam te loop. En nee, ek het nie my eie byekorwe nie. Ek weet dis nou hoogmode om agterplaas-heuningboer te wees, maar ek sien nie daarvoor kans nie. My heuning kry ek van my byeboer-vriendin se kleinhoewe naby Darling – pure veldblomme.
........
Dis nie net vir die nougat en my soetgebak dat ek hul heuning gebruik nie. Ek begin my dag met ’n koppie kookwater met ’n eetlepel van dié heuning en ’n eetlepel appelasyn. Al vir baie jare lank. En ek kook ook graag met heuning. Daar is niks lekkerder as hierdie varklies wat in die sous van heuning en appelbier gaargemaak is nie – pure rykmanstafel!
.........
Dis nie net vir die nougat en my soetgebak dat ek hul heuning gebruik nie. Ek begin my dag met ’n koppie kookwater met ’n eetlepel van dié heuning en ’n eetlepel appelasyn. Al vir baie jare lank. En ek kook ook graag met heuning. Daar is niks lekkerder as hierdie varklies wat in die sous van heuning en appelbier gaargemaak is nie – pure rykmanstafel!
Karen se varklies met heuning en appelbier
2 groot uie, geskil, gehalveer en in skywe gesny
1,5 kg varklies, met die swoerd bo-op netjies gesny (vra jou slagter, anders doen jy dit self met een van daardie messies waarmee jy matte sny)
Sout en varsgemaalde swartpeper na smaak
3 koppies droë appelbier (cider vinegar)
1 koppie beesvleisaftreksel
150 ml loperige heuning
1 steranys
1 teelepel vinkelsaad
4 heel takkies vars tiemie.
Pak die ui onderin die oondroosterpan. Vryf die swoerd van die varklies met sout sodat dit goed in die gleufies ingaan. (Dit help om die krakeling lekker bros te maak.) Plaas die varklies versigtig bo-op die uielaag. Meng die res van die bestanddele saam en giet dit in die oondroosterpan sonder om die vloeistof aan die swoerdlaag te laat raak. Bak dit in ’n voorafverhitte oond van 180˚ C vir ongeveer 1½ uur. Stel die oondrooster op 220º C en rooster totdat die swoerdlagie lekker bros gebraai is. Hou fyn dop sodat dit nie brand nie – dit gebeur gouer as wat jy dink! Haal die vleis uit die oond sodat dit ’n bietjie kan rus voordat jy dit opdien.
Wenk: Vir ekstra geur kan jy 1 teelepel droë tiemie met die sout meng en dit in die swoerd invryf.
The post Die gezoem van die bye appeared first on LitNet.