Daar's te veel kokke in die kombuis. Maar mens raak geheg aan hulle! Kokkedoor II loop einde se kant toe. Paul Venter vertel vir Naomi Meyer van die soektog na Suid-Afrika se groot indoena in die kykNET-kombuis.

Die tweede reeks van Kokkedoor loop einde se kant toe. Is daar doelbewus besluit om enigiets anders te doen met die tweede reeks as met die eerste reeks?

Met elk reeks bly die konsep en formaat presies dieselfde, maar klein veranderinge word wel doelbewus ingewerk om vars te bly en darem te sorg dat daar onverwagse kinkels in die kabels is!

Word daar ook doelbewus na MasterChef gekyk en daarmee vergelyk wanneer Kokkedoor beplan word – of juis nie?

Glad nie – die konsepte en formate verskil totaal. Dit beteken natuurlik nie dat ons nie ook almal van MasterChef hou of “fans” is nie!

Verlede week was die deelnemers se interpretasie van “afval” ’n tema. Hoe word temas elke week gekies?

Elke episode neem ’n tradisionele onthoukos-tema aan. Elke tema het ook gewoonlik ’n spesiale geleentheid daaraan gekoppel. Daar word dan elke episode van die Kokkedore verwag om daardie tema so goed moontlik te vertolk, ’n lekker kinkel te gee en moderne kleur en geur by te voeg. Temas en inhoud is die resultaat van ure se kreatiewe sessies en saam sit en uitwerk.

Waarom is Prins Albert as deelnemende dorp gekies?

Prins Albert was ons keuse omdat dit alles gebied het wat ons nodig gehad het: ’n leë stoor wat ons kon omskep in ’n ateljee, fantastiese vrugte, Karoolamswêreld, ongelooflike inwoners en, bo alles, “politieke neutraliteit” – almal in die land is mal oor die Karoo! 

Mens raak geheg aan die deelnemers, veral as hulle lekker saam lag. Of ’n gemors saam aanvang. Of dalk nie meer bloedjonk is nie. Gewone mense! Kan kykers 'n verrassing verwag hier teen die einde, ten opsigte van wie uitval en wie agterbly vir die eindstryd?

Ons kan ongelukkig nie verras nie: die einddoel van Kokkedoor is nie net om wenners te kry nie, maar die beste kombinasie van kinkel- en onthoukokke wat ons tradisionele onthoukos weer modern en vars en opwindend die toekoms gaan invat. Die beoordelaars het dus ’n reuse-verantwoordelikheid om die heel beste twee aan die einde van die stryd te laat uittree, en hoe verder die spel vorder, hoe ernstiger word die proses!

Foto's deur kykNET voorsien

The post Wie's die groot kokkedoor in die kombuis? appeared first on LitNet.

Titel: The real meal revolution
Skrywers: Tim Noakes, David Grier, Sally-Ann Creed, Jonno Proudfoot
ISBN: 9780992206277
Uitgewer: Quivertree Publications
Eerste keer uitgegee: 2013
Eersdaags ook in Afrikaans: Die kosrevolusie (ISBN: 9780992216924)

Koop The real meal revolution by Kalahari.com

Vet laat jou gewig verloor. Hoe meer vet jy eet en hoe minder koolhidrate, hoe makliker sal jy gewig verloor, aldus The real meal revolution.

Op 26 Maart 2014 het ek my eerste resensie oor hierdie teks op Facebook geplaas. Dit het uit vyf woorde en ’n datum bestaan. Hier is dit:

Ek het egter onlangs ’n kosbare stukkie wysheid raakgeloop in die vorm van ’n persoon wat sê: “Ek is nog net twee weke op hierdie dieet, en ek is reeds erg irriterend.”

Om presies hierdie rede gaan die eerste deel van dié resensie opsetlik min oor myself bevat.

Hierdie resensie val in drie dele uiteen:

1. Die boek se inhoud word beskou.
2. Ek kyk na die kontroversie om die boek.
3. My eie belewenis van ses maande lank leef volgens die boek se riglyne sal gedeel word.

Vir diegene wat belangstel, hier is ’n video van elf minute waarin Tim Noakes en Jonno Proudfoot oor die boek praat. https://www.youtube.com/watch?v=mazvUejaKaQ

1. The real meal revolution van nader beskou
In hierdie gedeelte gaan ek my bes doen om ’n baie dik boek op ’n toeganklike wyse op te som.

1.1 Die weergawe wat ek resenseer
Ten tye van hierdie resensie is ’n Afrikaanse weergawe van The real meal revolution op pad. Dit staan bekend as Die kosrevolusie. Dit was egter nog nie beskikbaar toe die resensie geskryf is nie. Daarom mag ek dalk terme gebruik wat anders klink as in die Afrikaanse boek.

Ek resenseer ook ’n eerste druk van The real meal revolution wat ek by Bargain Books gekoop het. Ten tye van die skrywe is die boek reeds as ’n tiende druk beskikbaar. Hierdie brokkie inligting is belangrik, want daar was ’n aantal foute in die eerste weergawe wat in daaropvolgende drukke reggestel is. Ek het moeite gedoen om wel latere drukke na te gaan voor ek die resensie geskryf het.

1.2 Die inhoud
Wat kan die leser van The real meal revolution verwag?

1.2.1 Part myth-busting thriller, part mouth-watering cookbook
Op die agterblad word die teks so beskryf: “Part myth-busting thriller, part mouth-watering cookbook, the goal of the real meal revolution is to change your life by teaching you how to take charge of your weight and your health through the way you eat.”

Die boek is nie ’n riller nie, maar dit lees maklik en toeganklik. Dit is geskryf en uitgelê om tot ’n breë gehoor te spreek, baie soos Rapport, wat sekere stukke beklemtoon om die leser toe te laat om die belangrikste goed raak te sien en ander gewoon te los. Bibliofiele mag dalk dink die setters het oorboord gegaan (soos wanneer sterk, gekleurde teks boonop ook onderstreep word). Oor die algemeen is die boek egter leesbaar uitgelê en veral die resepte is smaakvol gedoen en keurig afgeneem.

1.2.2 ’n Voorwoord deur Gary Player
Gary Player was die eerste groot gholfspeler wat na sy fiksheid en dieet omgesien het. In daardie tyd was dit ongehoord – gholfspelers moes ’n bal kon slaan; fiksheid had niks met gholf te doen gehad nie. Tog, in Player se eie woorde, “when it came to the back nine of a Major on the Sunday, I knew I could remain alert.”

Vandag volg al die groot spelers sy voorbeeld en Player werk baie hard daaraan om gewone mense bewus te maak van gesonde eetgewoontes. Hy het daarom ook die voorwoord geskryf tot The real meal revolution.

Player sê oor Noakes: “Tim is a pioneer and a man who is not afraid to challenge convention.”

Hy sluit af deur te sê: “This is a food revolution and you have no better guide on this journey than Tim Noakes.”

1.2.3 Die konvensie word op sy kop gedraai
Die heel belangrikste boodskap van hierdie boek is dat ons baie vet moet eet en alle koolhidrate so ver as moontlik moet vermy.

Omtrent alles wat ons op skool geleer het oor dieet, word in The real meal revolution as verkeerd afgemaak. Daardie kospiramide met ’n klomp stysel onder in die basis en ’n baie klein hoeveelheid vet, is heeltemal verkeerd.

Hier is ’n voorbeeld van die verkeerde piramide (volgens Noakes). Dit kom van Michigan Universiteit se interaktiewe gesondheidsblad af. Verkeerd, volgens The real meal revolution. Water, ja. Daarmee stem almal saam. Vrugte mag egter net in beperkte hoeveelhede geëet word. Sommige groente mag jy glad nie eet nie, ander weer in oorvloed. Graan is heeltemal uit, peulgroente is uit en moenie tyd mors met laevetvleis nie, eet vet!

1.2.4 Bekendes se stories word vertel
’n Groot aantal bekende mense, soos Bruce Fordyce en Simon Gear, word as voorbeelde genoem van diegene wat sukses behaal het met ‘n hoëvetlewenstyl.

In 2012 het Gear die Twee Oseane-marathon net-net klaargemaak, in 6:57:57 – dit is twee minute en drie sekondes voor die afsnytyd. Toe gaan hy op die Banting-dieet en verloor 15 kilogram. In 2013 het hy dieselfde marathon in 3:59:42 gehardloop – dit is drie uur en agtien sekondes voor die afsnytyd.

Billy Tosh is ’n sakeman wat op 44 nie sy vlug kon haal nie, want hy was te vet vir die vliegtuig se ekonomieklassitplek. Hy het op Noakes se hoëvetdieet gegaan en binne sewe maande het hy 84,6 kg verloor.

Daar is ook ander voorbeelde in die boek. Vir die skrywers was dit belangrik om die leser daarop attent te maak dat talle bekendes dié lewenstyl reeds beproef het.

1.2.5 Goed, so jy wil ook probeer?
Die boek help die leser met die oorgang van ’n hoëkoolhidraatdieet na ’n hoëvetdieet. Daar is ook heelwat geskryf oor verskillende siektes wat voorkom kan word met die regte dieet en praktiese wenke word verskaf oor hoe om jou kinders gesonder te laat eet, asook wat om gedurende swangerskap en menopouse te eet.

1.2.6 Groen, oranje en rooi
Een van die beste hulpmiddels in die boek is die groen, rooi en oranje lyste op bladsye 47 tot 49. In drie bladsye kry die leser ’n oorsig oor die kosse wat te alle tye geëet mag word, watter kossoorte liefs nie geëet moet word nie en watter jy net in matige hoeveelhede mag eet. Die meeste vrugte is byvoorbeeld op die oranje lys (versigtig), want hulle bevat baie koolhidrate.

Dit het my nogal ’n tydjie geneem om vrugte te sien as bederfies, nie as ’n grootskaalse deel van my dieet nie.

(Nota bene: Daar was foute in die eerste druk van die boek; die lyste is in die daaropvolgende drukke effens aangepas.)

1.2.7 Die resepte
Die boek beslaan 396 bladsye, waarvan 260 resepte bevat.

Daar is heerlike resepte wat ’n mens se mond laat water. Elkeen word vergesel van ’n volkleurfoto.

Klem is gelê op lekker eet. Hier is ’n video waarin Jonno Proudfoot sy visie omtrent lekker eet deel.

Van die resepte is maklik om te maak; selfs ek kan dit doen. Tog is nie almal so eenvoudig soos hulle lyk nie. My vrou is ’n baie goeie bakker, maar om sonder gluten te bak, is ’n aanpassing. Gluten tree op as gom in die bakproses, en om daarsonder reg te kom, is nogal ’n uitdaging.

Beide Jonno Lightfoot en David Grier is kokke, so wat vir hulle natuurlik kom, is soms vir gewone mense ’n bietjie moeilik. Daar is egter darem hulp in die vorm van ’n videokanaal op YouTube.

Hier is die kanaal.

Ek het baie gou die resepte begin aanpas om by ons smaak te pas, soos ek met enige kookboek maak.

1.2.8 Die einde van die boek
The real meal revolution eindig met ’n meer wetenskaplike bespreking van Noakes se navorsing. Hier is ’n minder populistiese, meer wetenskaplike stem aan die woord.

1.3 Hoe maak vet jou maer?
Ek is nie ’n medikus nie, maar ek is bereid om die leser te probeer prikkel deur ’n opsomming te gee van die boek se argumente. (My vrou het wel my feite nagegaan; sy is ’n mediese dokter.)

1.3.1 Insulien: die probleem
Die skrywers spandeer ’n hele aantal bladsye daaraan om ons te laat verstaan dat die probleem met koolhidrate by insulien lê.

Om koolhidrate af te breek, het die liggaam insulien nodig. Insulien maak ’n mens egter honger, en daarom moet jy meer eet. Die nuwe koolhidrate wat ons inneem, verhoog ons insulienvlakke, wat ons weer honger maak. Dit beteken jy moet weer eet, wat weer meer insulien tot gevolg het ...

Ons neem dan soveel koolhidrate in dat ons liggame nie al die voedsel kan gebruik nie en die ekstra energie word gestoor vir later – om die heupe en in daardie boep.
Hoe vetter ons word, hoe meer word ons selle weerstandig teen insulien, en uiteindelik word baie mense gediagnoseer met tipe 2-diabetes.

Die boek maak dit duidelik dat tipe 1-diabetes kan baat by ’n gesonde dieet, maar dat dit nie sonder mediese hulp en medikasie benader moet word nie. Tipe 2-diabetes is egter leefstylverwant en kan deur ’n gesonde, hoëvetdieet voorkom word. Daar is selfs mense wat hulleself nie meer hoef in te spuit met insulien nie ná hulle genoeg gewig verloor het en nou nie meer koolhidrate eet nie.

1.3.2 Na Mosselbaai, 195 000 jaar gelede
Tim Noakes se dieet is nie nuut nie, maar dit is klaarblyklik eg Suid-Afrikaans. Die aarde was 195 000 jaar gelede in die greep van ’n ystydperk en Mosselbaai was een van die plekke waar die klimaat warm genoeg was vir ons voormense om te oorleef.

Die boek beweer dat die jagters toentertyd fikser en gesonder was as ons. Hulle het vleis gejag en verder veldgroente en veldkos geëet. Diabetes was glad nie ’n probleem nie: “not even a blip on the nutritional radar”.

Toe kom die landbourevolusie en veroorsaak dat mense minder hoef te hardloop agter hulle kos aan en veel meer graanprodukte begin eet het.

1.3.3 Cholesterol en hartsiektes
In 1953 het ’n Amerikaanse biochemikus, Ancel Keys, ’n studie gepubliseer wat aantoon dat te veel vet in jou dieet cholesterol verhoog, wat weer hartsiektes veroorsaak.
Noakes verduidelik waarom Keys gewoon verkeerd was. Cholesterol is nié so gevaarlik soos ons vir lank geglo het nie.

1.3.4 United States Dietary Goals for Americans
United States Dietary Goals for Americans, wat in 1977 gepubliseer is, was ’n direkte gevolg van Keys se studie oor cholesterol.

Daardie driehoek waaraan ons op skool ook gewoond geraak het, met baie koolhidrate en min vet, is ’n regstreekse gevolg van hierdie riglyne; so ook die enorme toename in vetsug in die VSA. Ditto in Suid-Afrika, wat redelik slaafs alles navolg wat in die VSA gebeur.

1.3.5 GM-kos
Die outeurs blameer ook kos wat geneties gemodifiseer is vir ons vetsug. Groente en vrugte is gekweek om soeter te wees en om veel meer koolhidrate te bevat as die oorspronklike veldvrugte.

1.3.6 Banting
Die moderne hoëvetdieet is reeds meer as ’n eeu gelede uitgevind. In 1862 is William Banting, ’n obese begrafnisondernemer, deur sy dokter, William Harvey, op ’n hoëvet- laekoolhidraat-dieet geplaas – met groot sukses.

1.4 Dus, eet vet, word maer
Aangesien vet stadig afbreek, neem dit jou veel langer om honger te word. As jy min of geen koolhidrate inneem nie, sal jou liggaam nie te veel insulien afskei nie en jou bloedsuiker sal dus nie val nie.

Die boek beveel dus aan dat jy vet eet – tot jy versadig is. Omdat jy minder gereeld hoef te eet, neem jy uiteindelik minder kos in. Die liggaam het nie koolhidrate om te brand nie, en begin dan vet brand. So word ons maer.

2. Kontroversie
Dat The real meal revolution kontroversieel is, is nie altemit nie.

2.1 Noakes die Malema van die wetenskap?
Martinique Stilwell, die outeur van Thinking up a hurricane, is ook ’n mediese dokter en joernalis. Sy het reeds op 21 September 2012 ’n artikel in Mail & Guardian geskryf met die titel “Is Tim Noakes the Malema of medicine?” Soos Stilwell sê: “Now the former high priest of carbo-loading has perplexed and stunned his followers and colleagues, making an abrupt change in his diet to shun carbohydrates in favour of high-fat, low-carbohydrate eating.”

Tim Noakes se seminale boek, The lore of running, beskryf in besonderhede hoe om voor ’n groot wedloop soveel koolhidrate as moontlik in jou stelsel te kry. Daar is gedetailleerde diagramme en voetnotas wat ’n mens help om koolhidrate te omarm. Vandag sê Noakes: “Skeur daardie hoofstuk uit, gooi dit weg!”

Daardie koolhidrate maak jou vet, sê die einste Noakes nou. “That belly is there because I caused it and I apologise.”

Stilwell het vir Noakes gevra waarom hy van plan verander het. Dit het alles te doen met sy eie dieet, vertel hy toe aan haar. Hý moes gewig verloor en kon nie, tot hy met die Atkins-dieet begin eksperimenteer het.

Noakes is nie meer ’n openlike ondersteuner van die Atkins-dieet nie, hoewel hy erken dat Atkins sy eerste kennismaking was met die idee van ’n laekoolhidraatdieet. Ek wil nie namens Noakes praat nie, maar ek vermoed dat die redes tweeledig is: Atkins se dieet is veel meer ’n plan om gewig te verloor as ’n lewenstyl en ten tweede skryf die Atkins-beweging heelwat produkte voor wat Noakes en sy span nie as gesond beskou nie. Die Atkins-beweging het allerlei koekies en sjokoladestafies en ontbytgraan en skommels wat hulle verkoop, terwyl The real meal revolution glad nie hierdie geprosesseerde leefstyl voorstaan nie. Noakes en sy span wil juis die lesers van hulle boek leer hoe om self kos te maak, hoe om vars produkte te koop en hoe om daardie produkte op die regte manier te kook en te geniet.

2.2 Volgehoue kritiek
Daar is steeds talle opvoedkundiges en dieetkundiges wat hulle lewe maak uit die promosie van ’n laevetleefstyl – nou sê Noakes hulle is verkeerd.

Die vervaardigers van margarien is ook onder druk. My vrou vertel byvoorbeeld dat ’n groot deel van hulle mediese notas oor hartsiektes deur ’n bekende margarienmaatskappy geborg is. Hulle was jare lank die hoofborg van die hartstigting. Nou kom Noakes en kie en sê dis bog.

Ook vanuit mediese kringe word Noakes aangeval, maar aan Stilwell sê hy: “The key is you must not be irrelevant. The fact that I can stir up this controversy is because I’m relevant.”

Ek het vir dr Dawie van Velden gevra wat hý dink. Van Velden is self bekend vir sy werk in die sportwetenskappe en het ook al heelwat oor dieet geskryf. Dit is duidelik dat Van Velden nog onseker is. Hy wil Noakes nie direk teengaan nie, maar waarsku dat ’n oorinname van proteïene skadelik kan wees vir die niere. Toe ek hom egter daarop wys dat Noakes juis nie ’n hoëproteïendieet voorstaan nie, eerder ’n hoëvetdieet, was sy antwoord dat daar baie te sê is vir goeie vette.

2.3 Vleis en die vegetariërs
Ek het baie respek vir mense wat vegetaries eet – en ek bedoel nou geen lewende goed nie. Die Noakes-dieet en die resepte in The real meal revolution bevat egter baie vleis.
Ek en my geliefde het al ’n hele aantal vegetariese geregte gemaak wat by die Noakes-lewenstyl pas, maar dan het ons wel suiwel gebruik. Verder eet ons maar vleis.
Daar is selfs van my vriende wat al jare lank vegetariërs was en nou weer vleis eet. Een het dit gedoen om sy langafstandwedlope te verbeter – en dit het gewerk.

Dit is uiteindelik ’n baie persoonlike keuse.

2.4 Koste
Verskeie rolspelers, ook Noakes, het al vermeld dat dit duurder is om uit hierdie boek te kook as om ’n klomp koolhidrate te koop wat in groot tonnemaat geproduseer word. In ’n arm land is dit ’n probleem.

Ek wil nie in te veel besonderhede ingaan op dié saak nie, maar ons het al begin eksperimenteer met goedkoop proteïene en vette en kon al heerlike geregte daarmee maak. Dan gebruik ons die resepte in The real meal revolution as ’n riglyn, maar ons maak ons eie kos.

Ek sou graag later veel meer oor hierdie aspek wou skryf, maar dit sal dié resensie te lank maak. Vir diegene wat belangstel, sou ek hierdie skakel aanbeveel. Die skrywer is ’n mediese dokter in die platteland. Sy probeer om op ’n begroting van R150 per week dié dieet te volg. http://bandagesandlace.wordpress.com/2014/05/12/banting-on-a-budget.

2.5 Religie?
Een van die goed wat my aanvanklik gepla het, was die oomblik van “bekering” en dan die evangeliese passie waarmee die Noakes-volgelinge hulle nuwe lewenstyl met ander deel. (Soos ek ook binnekort gaan doen.)

Om baie koolhidrate én baie vet te eet, is die “cardinal sin”, volgens die boek. Daar is selfs ’n tong-in-die-kies-verwysing dat jy, voor jy iets eet, moet vra: “What would Banting do?”

Die teks bevat ook tien gebooie oor gesond eet.

Sulke goed irriteer my.

Toe ek egter die nuanses in The real meal revolution begin snap, was ek minder gepla hieroor. Noakes sê openlik dat daar talle mense is wat baie goed vaar op ’n dieet van koolhidrate. Hy wil sulke mense glad nie afraai om op hulle gewone manier voort te gaan nie.

Daar is dus geen veroordeling van mense wat hom nie nodig het nie. Noakes se teikengehoor is mense wat sukkel om gewig te verloor. Ek was een van hulle, daarom sal ek dan nou mý irriterende storie ook weergee.

As jy egter ’n goeie liggaamsgewig op ’n koolhidraatdieet kan handhaaf, dan sê Noakes het jy nie sy boek nodig nie.

3. Mý storie
Ek leef reeds ses maande lank met hierdie teks en probeer om die riglyne daarin te volg.

3.1 Waar dit begin het
In 2013 het ek die Comrades die sewende keer voltooi, in ’n tyd van 11:53:49. Ek het die medalje gekry, maar dit was ’n slegte ervaring en ek het gedink my ultradae is verby. Ek kon eenvoudig nie vinniger nie, al het ek nog nooit tevore harder geoefen vir enige wedloop nie. Een van die probleme was dat ek toe 86 kilogram geweeg het. Niks, maar niks, wou maak dat ek gewig verloor nie.

My pa het ook vroeg al gewig opgetel en teen 45 het sy tipe 2-diabetes al so erg gepla dat hy sy groottoon moes laat amputeer. Van daar af was sy lewe hel en hy is ’n aantal jaar later dood in die hospitaal die aand voor hulle sy been sou afsit. Op sy dag was hy ’n Junior Springbok-jukskeispeler en as rugbyspeler het hy vir Suidwestelike Distrikte én vir Maties in die voorry gesak.

Ek is nou 45.

Ek was vrek bekommerd dat diabetes ook mý voorland sou wees en het begin nalees oor ’n dieet wat ’n lae glisemiese indeks het (low GI diet in Engels). Vir baie jare al drink ek nie suiker in my koffie nie en ek was gelukkig nog nooit mal oor lekkergoed nie. Tog het ek begin let op die groot hoeveelheid suiker wat in alledaagse goed soos vrugtesap, ontbytkos en dies meer voorkom.

Ek en my geliefde het dit bespreek en ek het meer soos ’n diabeet begin eet, hoewel ek gelukkig nog nie een was nie. Dít het reeds gemaak dat ek makliker kon begin hardloop. My marathontye het begin verbeter.

My geliefde het ook oor dié goed begin lees en toe ons hoor van Noakes se boek, het ek dit vir haar gaan koop.

By die skryf van hierdie resensie weeg ek 74 kg. Ek het dus al 12 kg verloor.

Drie weke gelede het ek die 2014-Comrades in 11:13:53 gedraf. Nie net was dit 40 minute vinniger as die vorige jaar nie, maar dit was lekker. Ek het pret gehad. Ek was nooit in die moeilikheid nie.

Volgende jaar wil ek nog vinniger hardloop en ek wil beslis my groen nommer in 2016 met ’n tyd onder 11 uur verdien.

My geliefde is minder koolhidraatintolerant as ek, maar sy geniet dié manier van eet en saam ontdek ons allerlei lekker maniere om ou gunstelingresepte te verander om weer by ons nuwe lewenstyl te pas.

3.2 Honger?
Ek was een van daardie mense wat tipies ’n goeie ontbyt geëet het, teen 11h00 desperaat honger was, dan weer moes eet, teen 13h00 weer en later in die middag nog ’n keer. Saam met die honger het lae bloedsuiker gekom en dit het gemaak dat ek moeilik kon konsentreer.

Deesdae eet ek soveel as moontlik vet vir ontbyt. Die eiers en spek wat ek eet, drup van die botter. Soms is ek teen 13h00 weer honger, veral as ek ver gehardloop het daardie oggend, maar dit is nie daardie soort honger wat maak dat ek nie kan konsentreer nie.

3.3 ’n Volhoubare lewenstyl?
The real meal revolution is nie ’n dieetboek nie. Dit is ’n boek wat my radikaal anders laat dink het oor die res van my lewe.

Die probleem is dat nie almal om ons ’n laekoolhidraat-bestaan voer nie. Dit is baie maklik om by die huis die regte kos te eet, maar wat gebeur as jy vir jou werk moet reis?

Ek vind ontbyt is gewoonlik maklik, want jy kan twee eiers en spek bestel. Ek neem egter pakke droëwors saam as ek reis. Wanneer daar dan happies neergesit word, sal ek beleef knibbel aan dié wat die minste koolhidrate bevat, en dan in die stilligheid die droëwors kou.

Meer as een restaurantgroep het al begin dink aan Banting-vriendelike opsies. Weer eens is ontbyt dikwels ’n goeie roep en ek vra soms of ek ’n ontbyt kan bestel, al is dit al aand.

Michael’s hier in Rondebosch, net oorkant Rondebosch Boys’ High, adverteer selfs “Build your own Noakes”.

Twee dae voor die Comrades het ek ook gesien die Spur het ’n groot advertensie “For the carb-conscious”, maar toe ek my kelner daarvoor vra, kon hy glad nie verstaan wat ek wou hê nie.

Daar is dus maniere om jou leefstyl te volg as jy weg is van die huis af, maar dit is soms moeiliker by vriende en familie. Dan eet ek wel die koolhidrate as dit is wat vir my aangebied word, maar ek probeer die porsies beperk.

Soms sondig ek egter openlik, soos toe ’n vriendin 40 geword het. Ek het die hele dag gesond geëet en toe met genoegdoening een enkele rooifluweelkollewyntjie geëet wat met regte beet gemaak is.

Die ding wat ek verreweg die meeste mis, is heerlike, vars brood. Gelukkig kan ’n mens brood bak wat by die Noakes-leefstyl pas, maar soms hunker ek na ’n sny dik, warm plaasbrood.

Bier, moet ek darem ook sê, bevat baie min koolhidrate. Nou en dan is enetjie steeds baie lekker, veral na ’n lang dag van fisiese oefening.

Ná ses maande waartydens ek die leefstyl van The real meal revolution gevolg het, vermoed ek dat ek dit vir die res van my lewe gaan probeer doen.

Ek is ook nou een van daardie irriterende mense wat in Noakes se leefstyl glo.

’n Goedkoop resep
Dié resep is my eie, gebaseer op Noakes, maar die idee is om goed, dog eenvoudig en betreklik goedkoop te eet. Koop die boek as jy hulle heerlike kos wil probeer.

Ek dui ook aan dat die meeste van hierdie kos op die groen lys is – jy kan dus maar eet.

2 eetlepels klapperolie (groen lys)
4 groot uie (groen lys)
1 eetlepel vars, gekapte gemmer (groen lys)
1 kg vetterige varkskenkel* (goedkoop en op die groen lys)
2 huisies knoffel, fyn gekap (of meer as jy wil, groen lys)
’n goeie skeut borrie (groen lys)
’n skeutjie neutmuskaat (groen lys)
’n halwe teelepel koljander (groen lys)
’n handvol vars roosmarynblare (groen lys)
’n teelepel vol mosterdsaadjies (groen lys)
100 m? droë witwyn** (groen lys)
4 mediumgroot tamaties (groen lys)
1 lemoen (oranje lys)

* Vir Joodse en Moslemvriende, gebruik vetterige skaapvleis.
** Vervang met 100 m? water en twee eetlepels suurlemoensap as jy vir Moslemvriende kook.

Die pot
Ek gebruik ’n swaarboompot vir die gereg, maar jy kan dit ook in ’n stadige koker doen, of op ’n ysterpotjie op die vuur.

Metode
1. Plaas die klapperolie in die pot (dit is solied by kamertemperatuur).
2. Skil die uie en sny hulle in kwarte. Sit al om die rande van die pot.
3. Skil en kap die gemmer en plaas dit in die pot.
4. Plaas die vleis in die middel van die pot (die uie is om die rande).
5. Werk die gekapte knoffel in die vleis in.
5. Gooi die borrie, neutmuskaat, koljander, roosmarynblare en mosterdsaadjies oor die vleis.
6. Gooi die wyn oor die uie.
7. Nou kan jy die deksel op die pot sit, en die pot op die plaat of vuur sit teen die laagste moontlike temperatuur, vir twee ure. Ek gebruik gas, en die heel kleinste plaat op die heel laagste stelling – ná twee uur behoort die vleis al bruinerig te wees.
8. Sny nou die tamaties en die lemoen in kwarte, almal met skil en al.
9. Plaas die kwarte langs die kant van die pot.
10. Sit die deksel terug en laat vir nog so 90 minute saggies prut.

The post The real meal revolution deur Tim Noakes appeared first on LitNet.

Skrywerstee met Marlene van der Westhuizen

Sjef en kookboekskrywer Marlene van der Westhuizen en haar nuwe boek Geheime van ’n Franse Kookklas is die fokus van ’n spesiale skrywerstee wat op Saterdag 22

November deur die Grande Roche Hotel in die Paarl, in samewerking met die Afrikaanse Taalmuseum en -monument en NB Uitgewers, aangebied word.

Van der Westhuizen is ’n bekende in koskringe en het ’n reeks suksesvolle kookboeke agter haar naam, waaronder Sumptuous en Delectable. Haar kookklasse by haar huis in die Franse dorpie Charroux is besonder gewild. Vir hierdie boek, haar eerste volledige Franse resepteboek, word reeds lank gewag.

Die geleentheid begin om 15:00 en sluit Grande Roche se gewilde “high tea” in. Kaartjies vir die skrywerstee kos R135. Twintig persent van die kaartjieverkope gaan aan die Taalmuseum se vrouebemagtigingsprojek, wat twee vrouegroepe in Drakenstein ondersteun.

Van der Westhuizen sal oor haar nuwe boek Geheime van ’n Franse Kookklas gesels, wat ’n blik op die binnewerke van haar vyftigste kookklas bied. Dit sluit in 80 nuwe resepte, hoe om kosmarkte te navigeer, vir antieke ware te onderhandel, wonderlike maaltye te maak en voor te sit en om elke aspek van lewe in ’n Franse dorpie te geniet. Die foto’s is geneem deur Johan Wilke, ’n bekroonde fotograaf met 22 jaar se ondervinding in die neem van mode-, kos- en dekorfoto’s. Die boek is uniek omdat dit die eerste Suid-Afrikaanse kookboek is wat sonder ? rugkant gebind is, geïnspireer deur die revolusionêre Polpo-kookboek. Dié ooprug-bindmetode laat toe dat die boek heeltemal oop kan lê op ’n toonbank – enige kok se droom.

Belangstellendes kan bespreek by Christine by tel. 021 863 5100. Geheime van ’n Franse Kookklas is ook in Engels beskikbaar en sal by die geleentheid te koop wees. Vir verdere inligting, besoek www.grandroche.co.za en www.taalmuseum.co.za.

Writer’s high tea with chef Marlene van der Westhuizen

Chef and cook book author Marlene van der Westhuizen and her new book Secrets of a French Cooking Class is the focus of a special writer’s high tea to be held at the Grande Roche Hotel in Paarl on Saturday 22 November, in collaboration with the Afrikaanse Taalmuseum en -monument and NB Publishers.

Van der Westhuizen is a well-known chef and author of a number of very successful cookbooks – Abundance, Delectable and Sumptuous are the best-known. She divides her time between Green Point in Cape Town and Charroux in France where she runs very popular cooking courses (with a waiting list of several years!)

The function begins at 15:00 and includes the popular Grande Roche high tea menu. Tickets for the high tea are R135. Twenty percent of ticket sales will go to the Taalmuseum’s empowerment project for women, which supports two women’s clubs in Drakenstein.

Van der Westhuizen will discuss her new book Secrets of a French Cooking Class which offers a glimpse into the inner workings of her fiftieth cooking class. The book includes 80 new recipes, as well as advice on how to navigate food markets, bargain for beautiful antiques, cook and present glorious meals, and enjoy every aspect of life in a French village. The photos were taken by Johan Wilke, renowned photographer with 22 years’ experience working in the fashion, food, and décor worlds. The book is unique as it is the first South African cook book with a “lie-flat” binding, inspired by the revolutionary Polpo cook book. The open spine binding allows the book to lie open on a counter – a cook’s dream come true.

To book, contact Christine at tel. 021 863 5100. Secrets of a French Cooking Class is available in Afrikaans and English and will be for sale at the event. For more information, visit www.grandroche.co.za and www.taalmuseum.co.za.

The post Grande Roche Skrywerstee in die Paarl appeared first on LitNet.

Op pad Franschhoek toe, so 800 meter ná La Motte, kort na die bruin padpredikant wat sê Four Paws Winery, draai die Robertsvleipad na regs. As jy die paadjie se kronkel volg, óór die eenrigtingbrug, kom jy by ’n bordjie wat jou verder na Four Paws beduie. So pretensieloos soos die pad en rigtingwysers, so pretensieloos en aards is die wynmaker, Gerda Willers, wat jou verwelkom met haar drie honde en twee katte.

Die kelder is dié van die eertydse La Vigne-wyn – klein en knus en met die subtiele boeket wat wyne wat in vate lê en verouder. Gerda se wyne weerspieël haar eie hart-likheid. Sy is ’n hand-op-die-wynmaakproses-vrou. Elke wyn word met individuele aandag versorg – van die druif tot by die gebottelde produk.

Die afdraai is allesins die moeite werd, soos elkeen wat al ’n besoek aan hierdie kleiner, minder bekende kelder gebring het, kan getuig.

Vir die sesde Uncorked-fees het Gerda, met die hulp van haar assistent, Anne Jakubiec, en koskokkedoor Renette Vosloo, ’n 20-sitplek lang tafel in die kelder gedek waar delikate cuisine met weergalose oesjare kon paar.

Gerda en Renette se kos-en-wyn-paring het soos volg daar uitgesien:

’n Amuse-bouche doen wat die naam suggereer – die “amuseer” die palet en prikkel die eetlus. As amuse-bouche het Renette ’n snoephappie op ’n stokkie bedien: tamatieteksture bestaande uit bokkaaskoppies, tamatie-espresso en tamatietert. Die wyn hierby was Four Paws se 2014 droë rosé met ’n aarbei- en granaatkarakter.

Die voorgereg was ’n heel soutgebakte forel uit die Franschhoek-vallei, voorgesit met ’n pikante hollandaisesous en vinkel-blomkool-rösti. Die wyn wat perfek hierby gepas het, was die 2014-versnit van chenin blanc, sauvignon blanc en sémillon – ’n vol wyn met soet blomgeure en tropiese vrug en baie gepas genoem Calico, na ’n kat met drie kleure.

Die hoofgereg was plomp vryloophoenders bedek met chaud-froid, sout-lamsribbetjie, heelgebakte pampoen met rys gevul, en jong groente met olyfolie. Hiermee saam het Gerda haar 2012-shiraz bedien: ’n volronde rooiwyn met viooltjie-, witpeper- en melksjokoladegeure.

Saam met die nagereg – ’n individuele malvapoeding bedien in ’n rooibosberookte glaskoepel met geure van soutkaramel en gebrande lemoen – is die Michelangelo-bekroonde dessertwyn Picatso voorgesit. Picatso is ’n natuurlike soetwyn, gemaak van gedroogde viognierdruiwe, met die karakter van gedroogde steenvrug en heuning.

Deur die loop van Saterdag en Sondag kon besoekers kom wyn proe, madame Fromage se verskillende kase beproef, Renette se kulinêre kuns verken terwyl hulle na lewende musiek luister, en deelneem aan ’n kompetisie om ’n etiket vir die nuwe rooiwynversnit, Vincent van Dogh, te ontwerp. Kunstenaar Lötter de Jager se werke is uitgestal en te koop aangebied.

Four Paws maak aanstaande jaar weer so. Moet dit nie misloop nie!

The post Franschhoek Uncorked: 'n Besoek aan Four Paws appeared first on LitNet.

Titel: Winterkos in Provence
Outeur: Marita van der Vyver
Uitgewer: NB-uitgewers

Koop Winterkos in Provence by Kalahari.com

Daar kom gereeld bekende Stellenbosch-gesigte in my winkel in. Hulle stap verby en kom maak ’n vinnige geselsie terwyl hulle die pragtige ou gebou met verwondering aankyk. Verlede week loer ’n aantreklike wynboer met silwer hare in. Hy kyk eers met groot belangstelling na die mure en plafon en hoe mooi dit gerestoureer is. Toe skuif sy fokus na die kombuistoebehore. “Ek moet my vrou hierheen bring,” sê hy. “Sy’s die tipe wat nie saans Shades of Gray lees nie, sy lees kookboeke en kostydskrifte.”

Ek het net geglimlag, want vir my is dit presies dieselfde. Ek lees resepteboeke soos ander mense storieboeke lees. Ek verslind ’n nuwe Donna Hay-tydskrif wat elke seisoen ingevoer word uit Australië. Ek kan ure se genot daaruit put, en weer en weer daarna terugkeer. Maar ek keer ook gereeld terug na my ouer resepteboeke. As ek hulle vir ’n ruk lank afgeskeep het, vind ek van voor af vreugde in die bekendheid van sommige foto’s en resepte, en ontdek ek altyd iets wat ek nooit voorheen raakgesien het nie.

As jy hou van kosboeke lees, in die ware sin van die woord, gaan jy mal wees oor Marita van der Vyver se Winterkos in Provence. Dis ’n romantiese boek met stories en staaltjies oor Marita en haar gesin se idilliese koslewe in Frankryk – hoe hulle eet, hoe hulle onthaal, wat hulle koop en hoe hulle saam kosherinneringe skep.

Marita is ’n veelsydige en gewilde skrywer. Van haar vorige titels sluit kinderboeke in, asook kortverhale en ’n hele rits romans. Die voorganger van Winterkos in Provence was Somerkos in Provence – ’n soortgelyke boek wat haar aanhangers opgeslurp het. Sy toor met Afrikaanse woorde, het ’n fyn humorsin en sê ’n ding soos dit is.

Die boek is saamgestel uit ongeveer 36 hoofstukke, elk met ’n lekkerlees intieme kosstorie en ’n resep of drie, foto’s uit Provence van haar familie en van mooi plekke, asook onopgesmukte kosfoto’s wat waarlik met jou praat. Waar die meeste resepteboeke bestaan uit klein paragrafies, stories (indien enige) en meestal resepte, plaas sy die fokus op die herinneringe, die eg Franse bestanddele, ’n bietjie kulinêre geskiedenis en ’n intieme kykie in haar daaglikse lewe in Frankryk. Haar man, Alain Claisse, drie groot seuns en tienerdogter speel ’n integrale rol in die boek met ’n goue garing van familie-samesyn daardeur geweef.

Marita woon reeds 15 jaar in Frankryk. Sy klink asof sy een geword het met die kultuur en leefstyl, asof sy moeiteloos soos ’n gerespekteerde Fransman kan kook en onthaal. Haar stories is boeiend en geloofwaardig, en haar kennis van bestanddele en kosgeskiedenis is verstommend (sy het haar navorsing deeglik gedoen). Selfs die metode-gedeelte van die resepte lees soos ’n storie, sonder nommers of punte, maar eerder geskryf in paragrawe soos jy met iemand sou gesels.

Winterkos in Provence dek ’n groot verskeidenheid klassieke Franse resepte met seisoenale winterbestanddele soos crêpes suzette (pannekoek in ’n alkoholiese lemoensous), canard à l’orange (eend met lemoen), tarte tatin (onderstebo appeltert), knoffelsop, foie gras in ’n sousie, romerige vark-rillettes, moules frites (gestoomde mossels in witwyn met dun aartappelskyfies en mayonnaise) en kwartel met droë vrugte. Sy gesels oor rojale roereiers (met dun skyfies vars truffels bo-oor gekerf), dekadente kaaskrokette met rooi konfyt (gemaak van eg-Franse camembert of brie) en clafoutis met pruimedante (’n gebakte poeding met ’n ligte tekstuur, bedien met geklopte room). Haar pragtige gebruik van Afrikaanse woorde speel helder af teen die skilderagtige Franse agtergrond, en dis amper asof jy van vooraf verlief kan raak op hoe mooi beskrywend ons taal is.

Winterkos in Provence is ’n boek wat jy moet lees in ’n stil en sonnige hoekie, sonder haas, waar jy jouself kan verloor in Marita se koswêreld. Jy gaan keer op keer na hierdie boek wil terugkeer, nie net vir die resepte en foto’s nie, maar grootliks vir die pragtige stories.

The post Resensie: Winterkos in Provence deur Marita van der Vyver appeared first on LitNet.

Marlene van der Westhuizen se nuwe kookboek, Geheime van 'n Franse kookklas, is Saterdag 22 November by die Grand Roche Hotel in die Paarl bekendgestel. Gaste is trakteer met Grand Roche se hoogaangeskrewe teetafel, terwyl Marlene vertel het van haar belangstelling in kos en die kookklasse wat sy in die Franse platteland aanbied.

Geheime van 'n Franse kookklas Skrywer: Marlene van der Westhuizen Uitgewer: Human & Rousseau ISSN: 9780798165334 Koop Geheime van 'n Franse kookklas by Kalahari.com

Grand Roche Teetafel

Anja Bosken, hoofbestuurder van die Grand Roche, verwelkom die gaste.

Isabeau Botha van die Taalmuseum en -monument was gasvrou van die geleentheid. 'n Gedeelte van die kaartjieverkope het gegaan ten bate van die Taalmuseum se projek om vroue te bemagtig.

Grand Roche Teetafel

Lorraine Conradie en Wietske Kruger

Nerine Davis en Paul Kruger

Grand Roche Teetafel

Catherien Wilkinson en Riana Saaiman

Wilmien van der Westhuyzen en Anneke Cronjé

Grand Roche Teetafel

Alet van der Westhuizen, Johnny Hamman, Marius Uys en Francois Liebenberg

Nerine en André Davis

Voor: Nerina van Zyl, Annelie van Zyl, Vickie de Beer

Agter: Christine Weber en Claudette du Plessis

Marlene van der Westhuizen gesels oor die boek wat sy saamgestel het om ook te dien as handleiding vir die kookklasse wat sy in die Franse platteland aanbied.

Grand Roche Teetafel

Sue Devine en Yvonne Broodryk

Voor: Chris en Hazel
Agter: Lise, Jani, Jeannine en Grethe

Grand Roche Teetafel

Annemarie van Zyl, Annari Norma en Adéle Mostert

Grand Roche Teetafel

Henriette en Mariette

Lara Maritz en Marizanne Young

Grand Roche Teetafel

Ilse Victor, Mildred Victor, Adri von Althten, Anghin von Althten en Edela von Althten

Welma Mashall, Jeanne Jacobs en Lieze Barnard

Heath Joubert, Sunette Fourie en Madeleine Hugo

Joanie Mouton en Maryke Ferreira

Surita Joubert en Annake Müller van NB-Uitgewers

Alta Joubert en haar dogter Isabeau Botha

Grand Roche Teetafel

Paarl se burgemeester, Gesie van Deventer. Gesie, ook wynmaker op die plaas Domaine Brahms, het die wyn vir die geleentheid geskenk.

Volgens Marlene is dit belangrik dat die kos 'n volrondheid in die mond het. Daarom kook sy byvoorbeeld met baie botter, eendvet en room.

Grand Roche Teetafel

Annemarie van Zyl, Isabeau Botha en Amira Clayton van die Taalmuseum en -monument

Grand Roche Teetafel

Foto's © Naomi Bruwer

The post Foto's: Bekendstelling van Marlene van der Westhuizen se Geheime van 'n Franse kookklas appeared first on LitNet.

Titel: Strandveldfood
Outeur: Kobus van der Merwe
Kosfotograaf: Jac de Villiers
Uitgewer: Jonathan Ball Publishers
ISBN: 9781920289782

As “Weskuskos” in jou kop vashaak by kreefpotjie, bokkoms en snoek, sal Paternosterse veldkossjef Kobus van der Merwe en Kaapse fotograaf Jac de Villiers se pragbundel Strandveldfood jou betower en ook ’n gans nuwe kosbelewenis aan jou openbaar.

Skaars het Strandveldfood op die rakke verskyn, of dit palm die gesogte Sunday Times Cookbook Award in vir Most Innovative Newcomer, en sjef Kobus van der Merwe word by die Eat Out Awards met die Nederburg Rising Star-toekenning bekroon. Welverdiend in albei gevalle, want boek sowel as sjef is uniek én briljant.
Waarom?

Strandveldfood vernuwe omdat dit ’n hoogs plekspesifieke Afrikaïese kookkuns na vore bring op ’n wyse wat nog nooit voorheen in Suid-Afrika gedokumenteer of selfs bedien is nie.

Die wortels hiervan het grondgevat in Kobus se brandende passie vir plaaslike koskultuur, spesifiek aan die Weskus, maar ook vir Bolandse en Kalaharikos: oererfeniskos getooi in ’n sjiek, nuwe en moderne gedaante, dog gestroop van alle pretensie en fieterjasies. Nes moderne Skandinawiese sjefs wat klem lê op foraging, volhoubaarheid en hul eie oererfeniskos en koskultuur, voortdurend verhedendaags, dra Kobus ’n ekobewuste boodskap oor: die natuur is nie ’n koskas wat jy sommer na willekeur kan plunder nie. Dis broos, en hierdie eienskap word met fyn kunstenaarshand in die foto’s en resepte weerspieël. Die natuur is nie slegs sy spens nie, dis medeskepper van sy kookkuns.

Kobus is ’n meesterstilis en sy borde lyk na stillewes, wat dan ook perfekte weerklank in Jac se asembenemende landskapfoto’s vind.

Kyk byvoorbeeld na die foto van Inkvisbobotie op bladsy 45; blaai om, en daar eggo ’n nabyskoot van klipmos so wrintie die voorfgaande bordkrangskikking. (Hier verdien MR Design darem ’n pluimpie vir bladuitleg en ontwerp wat met ’n meestershand gedoen is.) Hapseltjies springbok word aan kapokbosstokkies geryg en met moskonfyt en !naradoopsous bedien. Somerdashi – Japannees-geïnspireerd – herinner aan ’n klein getypoel met amper-deursigtige repies klipkombers, seeslaai, rooi seemos, vinkelblommetjies, suikerertjies en mossels wat in ’n helder vistreksel dryf. “Dit moet proe soos die essensie van die oseaan,” dink mens.

Strandveldfood se resepte benut hoofsaaklik die veld- en seeskatte, streng seisoenaal, wat Kobus dwarsdeur die jaar uit sy natuuromgewing oes. Hy skryf vloeiend, boeiend en bekoorlik en sy resepte toor ewe maklik met kapokbos, soutslaai, melkelsies, bokkoms, snoek, boegoe, mossels, bietoubessies, klipkombers, seewier, brandnetels en vye.  

Hierdie kleinood van ’n boek, pas uitgegee deur Sunbird, word op die voorblad beskryf as ’n Weskus-odyssee. Dit is ook ’n liefdesode aan die natuur, met verruklike kos- en landskapfoto’s deur veteraanfotograaf Jac de Villiers om Kobus se eiesoortige resepte te vergesel.

In die voorwoord beskryf Kobus die inhoud as ’n reeks “kiekies” wat ’n volle jaar se kook, eet, “plantjagtery” en fotografie in hierdie unieke landstreek weergee. Inspirasie kom van strandlopergeskiedenis, sy kosghoeroe, C Louis Leipoldt, asook die navorser en skrywer Renata Coetzee, die veldkoskenners Hedwig Swabig en Rupert Koopman, en ook sy oumas, wat kleintyd keurige boerekos aan hom voorgesit het.

Strandveldfood is naas kookboek ook ’n visuele en sintuiglike reis deur die natuur, ’n tour de force vir die fynproewer.

Die tweemanskap het noukeurig te werk gegaan om slegs díe seisoenale bestanddele te gebruik wat ook op Kobus se eie spyskaarte by sy piepklein Paternosterse kafeetjie, Oep ve Koep, verskyn. Dit is by hierdie koswinkeltjie dat Kobus sy reis as uniek begaafde kok begin het nadat hy in November 2009 sy frustrerende stadslewe as webredakteur in Kaapstad die rug gekeer het. Aangesien dat die kafee aan sy ouers behoort het, het dit hom vrygestaan om na hartelus te begin eksperimenteer en het hy uit die staanspoor begin om geregte uit die veld-, see- en plantkosse eie aan hierdie fynboslandskap voor te berei.

Hy het ’n blog begin om sy eksperimente en ervaringe te dokumenteer, http://www.sardinesontoast.co.za, en ook by die Toffie Pop Culture Conference & Festival in 2012 opgetree. Spoedig het hy ’n amper kultusgevolg opgebou, met lekkerbekke wat entoesiasties vanuit die Kaap en elders sou reis om sy keurkos te geniet.

Algaande het hy sy kulinêre aanslag vervolmaak en vorendag gekom met nuutskeppings soos suikermielieroomys, tamatiekonfyt en brosbrood (bl 73);  teegerookte engelvis met soetmosterdsous soos die maan wat opkom, mosbeskuit en wilderadys (bl 126); Stofbergsfontein: piekelvis, perskemebos, rissiedruiwekonfyt en rooikool (bl 94); en seebamboeswoud met swartolyfpastablare, soutgedroogde snoekkuite en seeslaai (bl 83).

Vyf jaar later kan hy selfversekerd sy bydrae lewer tot ons groeiende kookboekskatkis in Suid-Afrika en ek raai die leser aan: koop dit. Koester dit. En as dit jou beskore is, besoek Oep ve Koep vir die kossensasie van ’n leeftyd.

The post Resensie: Strandveldfood deur Kobus van der Merwe appeared first on LitNet.

Kom die versoek van LitNet: noem jou tien beste koservarings van 2014. Nou kyk, vir iemand soos ek, wie se lewe rondom kos wentel, is dit ’n bykans onbegonne saak om net tien hoogtepunte uit te sonder. Wat van vyftig? Alles omtrent kos is vir my heerlik – om dit te koop, te kook, voor te sit, te deel, daaroor te lees en skryf  én te gesels. 2014 het inderdaad ’n ryke oes gelewer in alle opsigte, en dit verskaf my natuurlik groot vreugde om my uitsoekbelewenisse met lesers te deel.

Kapenaars is besonder bevoorreg om soveel wêreldgehalte-restaurante op hul drumpel te hê. Tog, so gelukkig as wat dit my maak om met haaipolfaais en ’n fleurige rokkie ’n glasie vonkelwyn te geniet by ’n uithanggeleentheid, is ek ewe tevrede met ’n ordentlike smeltkaas-en-tamatietoebie van ’n wegneemkafee af. (’n Rare ding op sigself, daardie toebie, in hierdie tyd van wraps en panini’s, geniet hom maar waar en wanneer jy kan.)

Dus spring ek weg met ’n eretoekenning aan die piepklein Zorina’s in Paardeneiland, waar Farieda Salie daagliks ’n dankbare werkersgemeenskap voed met haar keurige, varsvoorbereide Kaaps-Maleise snoephappies, roti’s en kerries. As jy nog nie ’n vars kerriemaalvleisvetkoek of speserybolla in jou mond voel wegsmelt het nie ... boeta, hoort jy jou in aller yl soontoe te haas. Wees bereid om in ’n tou te staan, en gaan vroeg, voor alles uitverkoop is.

Michelle Theron is sedert Mei 2014 die nuwe hoofsjef by La Motte-wynlandgoed net buite Franschhoek en mensig, kán sy kook. Meer as meeste sjefs waaraan ek kan dink, is sy werklik verlief op haar bestanddele en weet net hóé om die beste uit hulle te haal. La Motte bedien seisoenale Kaapse Wynlandkontreikos, en die fynproewerdisse is dikwels gebaseer op historiese resepte wat aangepas is vir moderne smaak deur La Motte se kulinêre direkteur Hetta van Deventer, Terblanche en Michelle self. Die Snow Egg – ’n meringuekoepel wat deur die eter self aan tafel oopgebreek moet word - is die lekkerste nagereg wat ek in 2014 geniet het, en ek hou nie eens eintlik van soetgoed nie. ’n Belewenis. Gunsteling La Mottewyne is die Sauvignon Blanc en 2011 Syrah. Die atmosfeer is heerlik ontspanne, die restaurant ruim en lig met ’n lieflike reusekaggel vir snerpende wintersdae, is besonder familievriendelik ingestel en kyk uit op ’n pragtuin. Die vriendelike personeel lewer foutlose diens. Koop die wyne, La Motte se eie kookboek, Cape Winelands Cuisine, varsgebakte brood, La Motte-koffie, porseleinware en ander snuisterye by die klein plaaswinkeltjie. Die omliggende natuurskoon laat mens letterlik na jou asem snak wanneer jy die restaurantontvangs verlaat. Ek het ’n onderhoud met Michelle gevoer vir my blog; klik hier om meer te lees.

Net ’n ent af in die pad lê La Motte se susterslandgoed, Leopard’s Leap, waar die jong en hoogsbekwame Sjef Pieter de Jager se rotisserie-roostervleise met ’n hemelse feestafel van buffetgeregte geesdriftiges van heinde en verre lok. Hy bied ook gereelde meesterskookklasse aan. Die sakpasspyskaart, yslike onderdakstoep, grasperk en lieflike berguitsig maak Leopard’s Leap besonder gewild onder gesinne, en is ook ons eerste keuse vir enige familiefeesviering, veral wanneer Ouma ’n spesiale bederf nodig het. Die winkel verlei mens met haas-onweerstaanbare kookboeke en allerlei kombuiswareskatte. Vrydae word ’n kos-en-wynproe met die gesogte Culnariawynreeks aangebied: ses wyne met ses kos-pasmaats teen ’n bekostigbare R120 pp. Smulpape sal dit geniet om tuisspyskaarte van hul eie voor te berei as proepasmaats vir Culinariawyne en ek is altyd opgewonde wanneer ek die kans het om Culinaria of ander Leopard’s Leap wyne aan my gaste te bedien met ’n gepaste spyskaart. Die Muscat de Frontignan dessertwyn is ’n wenner, so ook die Culinaria Chenin Grenache Blanc en Grand Vin rooiwyn. Prima!

Sjef Ryan Shell bedien ’n liplekker seisoenale spyskaart by Haute Cabrière Cellar Restaurant, met vars groente uit hul eie kombuistuin om die Haute Cabrièrewyne en Pierre Jourdan vonkelwyn te komplimenteer. Sy interessante vegetariese disse verbly enige nie-vleiseter se hart en hy geniet dit om self brood te bak, biltong, konfyte en konserf te maak en selfs Pinot Noir-gegeurde botter en sout. ’n Sesgang Vintage Menu word op versoek met aandete bedien met ’n keur van die kelder, of bederf jouself met ’n glasie vonkelwyn en snoepgoed van die nuwe Delicious Little Things spyskaart, beskikbaar vanaf 15h00 op die terras buite die kelder. Dink Caesarslaai, gemarineerde olywe,  gerookte salmpatee, Wagyu bief-sliders (mini-burgers), varkvleis-en-appelsosaties, biltongpatee of lekker ryk sjokolade brownies en konfytdoughnuts. Alle landgoedwyne is per glas beskikbaar op die terras.

Ons het ’n hele paar wonderlike gesinspieknieks op wynlandgoede gehou hierdie jaar, en kan Warwick Wine Estate, Hartenberg en Lanzerac uitsonder as ekstra-spesiaal. Lanzerac bied onder andere ook ’n wynproe met sjokolade (R70 pp) en ’n nuwe wyn-geinspireerde roomysreeks. Die deli verkoop heerlike koue vleise, vars brode, piekels en kase om jou eie piekniekmandjie mee saam te stel. Oornagverblyf in ’n luukse reusesuite en die kamerontbyt het my soos ’n Hollywoodster laat voel. Lekkerste Eggs Benedict in die Kaap!

Warwick Wine Estate het oulike "picnic pods" – hutjies – in die fynbostuin, waar kinders lekker kan baljaar en die heerlike piekniekmandjie met bottelslaaie, koue vleise, kaas en varsgebakte brood was ons gesin se Kersete verlede jaar. Bespreek vroeg, want dis baie gewild. By Hartenberg, in Bottelarypad naby Stellenbosch, kan jy jouself onder die reusebome op die grasperk neervlei of boules – Franse rolbal – speel. Skaf gerus ’n paar bottels Hartenbergwyne aan vir spesiale okkasies.

Seker die mooiste landgoed wat ek nog in my lewe besoek het is Antonij Rupert Wyne, ook buite Franschhoek. Sjef HW Pieterse se tapas-spyskaart met tuisgebakte brood is ’n treffer en die L’Ormarins brut classique vonkelwyn ’n skamele R29 per glas by jou ete. Ja, ja, toe, bestel een, jy verdien so bietjie bederf! Die proelokaal verkoop landgoedwyne, onder andere my gunsteling rooiwyn Terra del Capo se Sangiovese, asook die Proteareeks (die chenin blanc en chardonnay is ’n moet-proe) en natuurlik die L’Ormarins MCC en rosèvonkelwyn. My idee van ’n perfekte dag is ’n gesinsete van tapas, ’n wynproe en -aankope (sluit verniet by hul wynklub aan om 20% afslag op wyne te kry) en dan ’n heerlike wandeling deur die landgoedtuine.

Sjef Nic van Wyk het aan die breë publiek bekend geraak deur sy verskyning in die gewilde Kokkedoor-kykNET-reeks en het onlangs ’n nuwe restaurant op Welmoed-wynlandgoed oopgemaak, naamlik Bistro 13. Vroeër vanjaar het ek hom ontmoet by ’n prettige affêre waartydens Carmien se organiese rooibosteereeks met Maison wyne en Nic se spogkos as proepasmaats bedien is, en kon ek eerstehands beleef watse fyn hand hierdie gawe sjef het wanneer hy agter die kospotte staan. By Bistro 13 bring hy hulde aan klassieke Franse tegnieke op sy eie kenmerkende manier, met uitdagende, tradisionele geure voorgesit in nuwe gedaante. Daar’s ’n skaflike spyskaart vir kinders ook, wat in ag neem dat nie alle kleintjies chicken nuggets en tjips en tamatiesous-met-alles begeer vir ete nie. Grootmense kan kies uit geregte soos Provensaalse garnale, sampioen-risotto met gruyère en truffelolie, steak tartare met kwarteleier, lamsrib, gekrummelde varktjops en vele ander watertandgeregte. Die ontbytspyskaart bied ongewone keuses soos ’n Mediterreense ontbyt van platbrood, halloumi, hummus en kwarteleiers, ’n crepe met roereier, gerookte salm en hollandaise, sowel as ’n “bou-jou-eie-ontbyt” opsie met komponente soos hoenderlewers, wors, spek en gevulde sampioene. Gaan gereeld, en gaan hónger.

Sjef Liam Tomlin en sy vrou Jan oorrompel Kaapse eters met hul gewilde tapas-spyskaart in die piepklein perseel van hul Chefs Warehouse op Heritageplein in die hart van Kaapstad. Deel ’n bestelling van die dag se spesialiteite met jou beste kosvriend, en verlustig jouself agterna aan die fantastiese keuse kookboeke en kombuisware in die aanliggende winkel. Sorg dat jy vroeg gaan om jou sitplek te verseker, want Liam neem nie besprekings nie en die plek is altyd propvol. Wees egter verseker jou lang wag in die tou gaan beloon word met dosyne suiwer smaakontploffings wat jou met hernude respek aan jou eie smaakpappille sal laat dink.

Michael Broughton se Terroir is pas weer bekroon as een van die top tien eetplekke tydens die Eat Out 2014 Restaurant Awards en ’n besoek aan hierdie rustige, informele restaurant op die Kleine Zalze wynlandgoed laat jou baie gou verstaan waarom. Hy is vir my een van die oorspronklikste en opwindendste sjefs in Suid-Afrika, met ’n hoogs-ontwikkelde estetika en ’n fyn begrip van smaak- en tekstuurkomposisie. Sy borde is so mooi ’n mens wil dit raam, kos en al! Drie van sy geregte wat my in 2014 in vervoering gehad het was gerookte bresaola met Parmesaan, vars vye, witwortel en truffelvinaigrette, die hoender en eendlewer terrien en die garnaalrisotto met Amoricainesous.

Jacques Erasmus se Hemelhuijs aan die onderkant van die stad is seker die enigste plek op aarde waar mens mieliepap uit 25-karaatgoud kommetjies kan eet. Die res van sy spyskaart is ewe opwindend en ongewoon, met ’n ruim keuse tradisionele Boerekosgeregte afgestof, herontwerp en voorgesit soos jy nog nooit gesien het nie. Beste melktert wat ek nog ooit geëet het, en die appel-en-nougattert is volgende op my lys. Die restaurant is sjiek en sjarmant, die reuk van varsgebakte mosbolletjies maak jou week in die knieë wanneer jy oor die drumpel trap, en die verleidelike soetgoed, tuisgemaakte konfyte en ’n wye keuse vars sappe en prettige mengeldrankies verseker dat ’n besoek aan Hemelhuijs ’n sintuiglike ervaring uit die boonste rakke is.

Fyngebak met middagtee is ’n ou tradisie en nêrens in die Kaap doen dit beter as die One & Only Hotel aan die Waterfront nie. R195 pp gee jou ’n enorme keuse soet- en southappies, koeke, tertjies, sjokoladeskeppings om van te swymel, ’n glasie vonkelwyn of selfs mengeldrankie, en die temas verander gereeld. Die beste manier om ’n verjaarsdag in styl te vier.

Seker een van die ongewoonste liggings vir ’n goeie restaurant is die parkeerarea van ’n besigheidskompleks, maar watwou, Viva Café is ’n wegholwenner sover dit my aangaan. Eienares Karen du Toit en sjef Barend Greyling bied gereelde Rebel Nights wyn-en-kosproe aande, maar wat my weer en wéér soontoe lok is die vet, bros, goue, absoluut onweerstaanbare diepgebraaide aartappelwiggies, voorgesit met óf ’n brandrissie sous, óf ’n lekker kwaai knoffel-pietersieliesous. My tienerseun is dol oor die groot toebies en is besig om stelselmatig deur die hele spyskaart te werk. Stewige ontbyte, lekker ongewone slaaie, flentertjielamsvleis en varklies, en frikkadelle in kaas-en-tamatiesous vir die dae wanneer die honger knaag. My persoonlike idee van ’n wenontbyt is bogenoemde aartappelwiggies, saam met Viva Café se lekker bros beslaggebraaide uieringe, en ’n bak van Barend se lekker tuisgemaakte lam-en-lensiesop. Sop vir ontbyt, ja, want ek kan, en ek mág!

Foto's voorsien.

The post Sonia Cabano se koservarings van 2014 appeared first on LitNet.

Chickpea and Rocket Salad

Red Potato Salad

Authors on their new books: Daniel Jardim answers ten questions about Retreat – the joy of conscious eating.

Daniel Jardim … Your surname sounds vaguely French – please tell our readers where your name (and parents) really come from.

My parents are both Portuguese. My mom is from the mainland (Algarve) and my dad is from the glorious tropical island of Madeira. They met as two newly landed immigrants in the ’60s and soon were newly-weds too. All of my siblings and I were born in Johannesburg. Jardim means “garden” in Portuguese.

Please tell our readers about your background and how cooking crossed your path?

My parents are both avid cooks and although they never sat us (children) down for training, we were always helping out in the kitchen. I guess we learnt by osmosis. By doing. I decided on my 13th birthday that I no longer wanted to eat meat, and that’s when my adventure with food really began – it was clear that I would have to learn how to make meat-free dishes or live on side dishes for the rest of my life!

What is your cooking philosophy and is it different from your philosophy in general?

I am most interested in how we can live our everyday lives as a spiritual practice. From spending time at retreat centres I learnt that people really do hunger for a greater sense of connection and enjoyment in their everyday lives. It is all fair and well to have a Zen-like calm when on retreat, but the question remains how we bring some of that into what we do every day. Food is such an important part of this. This doesn’t mean that we learn how to prepare ingredients with stern austerity, but rather how we can really engage and play with food so that it something that literally feeds us on many levels. Laughter is definitely a big part of being in the kitchen.

What was the most important aspect of the book to you while you were writing it?

With this book I tried to create a snapshot of what it is like to be on a cookery retreat, but also how we can start making gentle changes in the way we select dishes and ingredients to suit our bodily needs as the seasons change. I was most careful about the photography in the book. So often dishes are styled to such dizzying heights that they can intimidate potential cooks. I wanted to create a very honest sense of how dishes looked, as they were prepared on the day, without too much cosmetic tweaking. I really wanted people to pick up the book and think, “That looks delicious”, but, more importantly, also to think, “I can do that.”

Authors normally are not rich. Why do you write?

Haha. A very good question! I do enjoy writing about food, and there is a sense of completing a certain chapter of my life which coincides with completing a book. I sometimes joke that I should devise a fad diet and make millions, but there really is no gimmick with what I write and teach. It is simply about giving people the tools to come back to the basics of seasonal living. There is a big move to step back from food fads and look at what has actually worked for us for the longest time. So many times I will meet people who will say that Retreat is finally a cookbook that speaks their language, and that for me is when it all feels so worthwhile.

Are you busy with another book?"

Ah, very top secret, but yes, there could well be another book in the pipeline. Wink wink.

What books do you read?

I love collecting old cookery books, especially from the ’50s–’70s. In this age of superfoods and endless food neuroses it is so humbling to look at pictures of tinned peas in aspic and realise just how far we have actually come! I read a lot in general. I love a good biography, and I love reading fantasy – it is my opportunity to escape into another world of wonder.

What food do you yourself like eating?

People often think I will spend hours every day preparing elaborate meals. For me, both the Japanese and the Italians have such a wonderful aesthetic of eating a food when it is at its absolute seasonal peak with the most simple seasonings, and this is often how I will eat at home. On retreat I like to teach people that it doesn’t matter how simple the dish is, it can be prepared and presented as if it were to be placed as an offering at a temple. Retreat meals definitely have a festive feel to them and I delight in seeing people engage with the visual aspect of food instead of focusing solely on the functional aspect of creating “balanced” or “healthy” meals.

Any favourite restaurants?

I don’t eat out very much. When I do, I am not interested in pretence, just really good, simple, home-style cooking. Whenever I am in Joburg I love to visit Shayona in Fordsburg. I always imagined that there was a granny in the back somewhere preparing the meals – and as it turns out … there is! Simple vegetarian home-cooking at its (affordable) best.

What is the meaning of life?

Haha. Live lots. Laugh lots. Play with your food.

Photos: Sarah Kate Schafer

The post Ten questions: Daniel Jardim on Retreat – The Joy of Conscious Eating appeared first on LitNet.

Experience the joy of conscious eating with Daniel Jardim at Temenos, McGregor (16 – 19 April 2015). Click on the link below for more information.

This weekend retreat will explore how we can improve our well-being by simply living in closer harmony with the seasons.

Also read an interview with Daniel Jardim.

The post Cooking retreat with Daniel Jardim appeared first on LitNet.

kykNET se eerste realiteitsbakprogram, Koekedoor, losweg gebaseer op die BBC se Great British Bake Off, is verby. Die laaste uitsending van die program was op 4 Junie 2015.

Mareli Visser is aangewys as die eerste Koekedoor.

Die reeks is vooraf opgeneem, maar die media en alle deelnemers aan die program is genooi om 'n spesiale geleentheid in die Bo-Kaap by te woon, waartydens die laaste episode uitgesaai is.

Daar was vonkelwyn met die intrapslag. En ook heerlike eetgoed.

Deelnemers, beoordelaars en almal wat die geleentheid bygewoon het, het mekaar ontmoet.

Almal is na binne genooi om 'n ete saam te geniet.

Binne die restaurant het daar opnames geskied vir kykNET se Bravo-program.

Bedankingswoorde aan die borge is gespreek. Al die vorige deelnemers aan Koekedoor is vorentoe geroep om elk geluk te wens met hul onderskeie prestasies.

Daarna het die gehoor saam na die laaste episode gekyk. Daar is tydens die uitsending heelwat gelag en asem opgehou oor wie sou wen.

Die uitslag was vir almal geheim gehou.

Die naaswenner was Martjie Malan.

Mareli Visser is aangewys as wenner.

Sy het haar pryse by die geleentheid ontvang: R200 000, ’n splinternuwe Honda Ballade Elegance CVT-motor en haar eie bakboek by Human & Rousseau.

Foto's: Johan du Preez

The post Die wenner van kykNET se eerste Koekedoor-reeks appeared first on LitNet.

Inskrywings vir Suid-Afrika se toonaangewende wynskryfkompetisie is nou amptelik oop. Die Du Toitskloof SA Wynskrywerskompetisie, in samewerking met Standard Bank, nooi wynskrywers wat reeds minstens een stuk in drukformaat of aanlyn gepubliseer het, om hul inskrywings voor of op die sluitingsdatum van 30 September in te dien.

Die kompetisie word vanjaar vir die derde keer aangebied, en die skrywer van die wenartikel sal weer R30 000 in die sak steek.

Volgens Marius Louw, uitvoerende hoof van Du Toitskloof-wyne, sal vanjaar se tema deelnemers vra om in die kristalbal te loer en te voorspel hoe die Suid-Afrikaanse wynbedryf oor 20 jaar sal lyk.

“Een van die kenmerke van die hedendaagse wynbedryf waaroor plaaslike en internasionale kommentators al breedvoerig geskryf het, is die groot veranderinge wat oor die afgelope twee dekades in die bedryf plaasgevind het,” sê Louw. “Met dit in gedagte, wil ons graag sien dat deelnemers aan vanjaar se wynskryfkompetisie ‘n voorspelling waag van die bedryfscenario wat hulle vir 2035 voorsien.

“Oor die afgelope 20 jaar was verandering een van die groot kenmerke van die Suid-Afrikaanse wynbedryf. Uitvoere het toegeneem. Die aantal kelders en handelsmerke het ongelooflik gegroei. Sekere druifsoorte en wynstyle het uit die mode geraak en is deur nuwes vervang. Grootmaatwyn het ‘n belangrike dryfkrag geword. 'n Opwindende omgewing in die geheel gesien.

“Wat lê nou voor vir die volgende twee dekades?” Dít is die vraag waarop die Du Toitskloof-Wynskrywer van die Jaar-kompetisie, in samewerking met Standard Bank, jou menings wil hoor. In 'n artikel van tussen 1 500 en 2 000 woorde, skets 'n scenario vir die SA wynbedryf in 2035. Daar is geen beperking op die kenmerke wat jy wil bespreek nie – dit kan die opbloei van een druifsoort of wynstyl behels, of jou stuk kan verskeie aspekte aanraak, soos byvoorbeeld plaaslike verbruik, onontginde uitvoermarkte en nuwe wynstyle.

“Of wat van die regering se hangende wetgewing wat drankverbruik beperk, asook die uitdagings rondom grondhervorming? Dit is 'n kans om jou verbeelding vrye teuels te gee, met jou ervaring van die veranderinge in die bedryf sedert 1995 as inspirasie.”

Willie du Plessis, hoof van Standard Bank se besigheidsbankdienste in die Wes-Kaap, die medeborg van die kompetisie, meen dat vanjaar se tema besonder relevant is in die lig van uitdagings wat die Suid-Afrikaanse bedryf tans op verskeie terreine in die gesig staar.

“Dit sal fassinerend wees om die deelnemers se uitgangspunte oor die toekomstige toestand van die Suid-Afrikaanse wynbedryf te lees,” sê hy. “Die bedryf het drasties verander oor die afgelope 20 jaar, en weens die dinamiese aard daarvan kan niemand werklik voorspel hoe dit gaan lyk oor twee dekades nie. Ek is nietemin seker dat die kreatiewe en insigryke span Suid-Afrikaanse wynskrywers interessante lig op die onderwerp sal werp.

“As 'n organisasie wat van scenariobeplanning gebruik maak, sien Standard Bank uit na hierdie inskrywings en die waardevolle insigte wat hulle ongetwyfeld sal bied.”

Afgesien van die R30 000-prysgeld vir die wenner, sal die beste artikels ook in verskeie plaaslike publikasies verskyn.

Vanjaar se beoordelaars is Gabriël Botma van die Universiteit Stellenbosch se Departement Joernalistiek, Ian Glenn, voormalige hoof van die Universiteit van Kaapstad se Mediastudiesdepartement, die ervare joernalis Ingrid Jones, huidige redakteur van Mango Juice-tydskrif, en Joan Hambidge, bekende digter, romanskrywer en literêre resensent wat ook kreatiewe skryfwerk aan die Universiteit van Kaapstad doseer.

Meer besonderhede kan gevind word by www.dutoitskloof.co.za onder die opskrif “Wine Writers Competition”.

The post Inskrywings oop vir Suid-Afrika se voorste wynskryfkompetisie appeared first on LitNet.

Hannes Nel, keldermeester van Lourensford in Somerset-Wes, gesels oor wat alles binne 'n wynkelder gemaak kan word.

Hannes, ek lees oor jou filosofie dat wyn nie in 'n wynkelder gemaak word nie, maar wel in die wingerd (http://www.thenewspaper.co.za/tag/hannes-nel-lourensford/). Wil jy iets van jou agtergrond, en van jou gedagtes oor wynmaak met so min moontlik inmenging van buite, aan ons lesers verduidelik?

Wynmaak begin in die wingerd. Ons moet na die beste van ons vermoë probeer om die wingerd te bestuur in perfekte balans en harmonie om die beste gekonsentreerde druiwe te produseer waarmee kwaliteit-, vrugtige wyne gemaak kan word wat uitdrukking kan gee aan die area en mikroklimaat waar hulle gegroei het. Vir my is wynmaak beide ‘n kuns en wetenskap en kan die een nie sonder die ander nie. Ek het ‘n meestersgraad in wynmikrobiologie wat my die wetenskaplike denkwyse aangeleer het, en saam met my kreatiwiteit en liefde vir die natuur is dit ‘n goeie kombinasie vir my om te streef om top wyne te maak.

Lourensford, waar jy keldermeester is, is bekend vir sy wyn en sy mooi omgewing. Julle het ook 'n spesiale soort koffiewinkel daar, soos die fynproewerstydskrifte vermeld, en 'n sjokoladefees wat onlangs verby is. Wat is alles op die plaas se vermaaklikheidskalender en waarom dit met wyn kombineer?

Lourensford ‘n werklik ‘n dagbesoek werd vir die hele familie. Tussen ons natuurprag kan besoekers nie net van ons bekroonde landgoedwyne proe, of dit selfs met sjokolade of nougat paar nie, maar het ons ook ‘n koffiewinkel wat die beste koffiebone van wêreldoorsprong self rooster, ‘n Italiaanse-styl-restaurant, en natuurlik ons baie gewilde naweekmark wat uitgesoekte fynproewerprodukte verkoop en vele aktiwiteite vir die kinders aanbied. Die kunstenaar Frans Groenewald het ook sy ateljee op die landgoed.

'n Geleentheid wat binnekort opduik, is 'n orkesoptrede van die Stellenbosch City Orchestra. Gepraat van wyn wat nie die enigste ding is wat in 'n wynkelder gemaak word nie ... Wat is besonders aan hierdie optredes?

Net soos wyn is musiek onafskeidbaar deel van ons samelewing. Oor die eeue heen pols dit deur ons are en bring dit mense saam. Wyn is ‘n vloeibare kunsvorm wat gekomplementeer word deur die tipe musiek wat die Stellenbosch City Orchestra eersdaags na die kelder bring. Saam gaan dit ‘n verkwikking van die sintuie wees wanneer beide die lewendige musiek en die wyn ons gaan meevoer in ‘n baie besonderse atmosfeer in die kelder met sy uitstekende akoestiek.

Prakties: hoe gaan dit werk vir 'n orkes om binne-in 'n wynkelder te kan speel? Waar sit hulle, waar sit die gehoor, waar is die koor (en dan hoor ek ook nog van 'n filmvertoning van 'n aard tydens die konsert ...)?

Dit gaan iets heeltemal besonders en uniek wees. Ons wyntenke hang as’t ware in die lug sodat ons gravitasie kan gebruik in die maak van ons top rooiwyne. Daarom het ons plek onder die tenke op die vloer van die kelder waar die gehoor gaan sit, omring deur wyntenke en vate. Vir die orkes en die koor bou ons spesiaal ‘n verhoog uit wynpalette om seker te maak dat almal die kunstenaars mooi kan sien. Die musiek is uit bekende films soos Star Wars, Indiana Jones, Lord of the Rings en nog vele meer. Saam met die musiek word dele uit die films op groot skerms langs die verhoog gewys. Die gehoor gaan basies die fliek sien met ‘n lewende simfonieorkes en koor wat die musiek in die kelder speel.   

'n Wynkelder is mos nie 'n ruimte waar mens gewoonlik lank en stil sit nie. Watter soort temperatuur kan mens hier verwag en hoe beïnvloed dit die gehoor en orkes se kleredrag, as jy moet voorstelle maak?

Dit is winter in die Kaap en daar is sneeu op die berge, dus moet die gaste maar lekker warm aantrek en ‘n kombers saambring. Natuurlik verkoop ons ook wyn op die aand en ligte versnaperings en gaste kry ‘n glasie Glühwein gratis as verwelkoming.

Foto's verskaf

Die Stellenbosch City Orchestra tree op Vrydag 21 Augustus en Saterdag 22 Augustus 2015 binne-in Lourensford se wynkelder op. Glühwein word van 18:30 af bedien en die konsert begin om 19:00. Die gehoor word versoek om warm aan te trek, aangesien die temperatuur binne-in die kelder nie verstel kan word nie.

The post Wat word in 'n wynkelder gemaak? appeared first on LitNet.

Glo jy aan die man in die maan of dat die maan van kaas gemaak is? Kom beskou die volmaan van nader vanaf die Afrikaanse Taalmonument op Paarlberg – by die eerste Volmaanpiekniek van die seisoen op Saterdag 24 Oktober 2015.
 
Dié pieknieks is baie gewild onder plaaslike inwoners én oorsese besoekers, wat veral die sonsondergang en naguitsig van die vallei geniet. Maanopkoms is om 15:49 en sonsondergang is om 19:07. ‘n Begeleide toer van die monument sal om 18:30 aangebied word, en die monument sal tot om 22:00 oop wees.
 
Besoekers is welkom om hul eie piekniekmandjies saam te bring of een by Volksmond Koffiewinkel te bestel (tel. 021 863 2800). Volksmond sal oop wees vir koffie en ligte verversings. Besoekers moet onthou om flitse en warm klere saam te bring. Geen honde en vure word toegelaat nie. Veilige parkering is beskikbaar en toegang word beheer.
 
Kaartjies kos R25 vir volwassenes, R10 vir SA studente en R5 vir kinders (gratis onder ses jaar) en is by Computicket en by die hek beskikbaar. Geen besprekings is nodig nie. Jaarpermitte is by die Taalmonument beskikbaar teen R120 vir individue of R220 per gesin, wat toegang tot Volmaanpieknieks insluit.
 
Vir meer inligting oor geleenthede by die Taalmonument, skakel 021 863 0543/4809 of besoek www.taalmonument.co.za.   
 
Die piekniekreeks word aangebied ten bate van Laat ons Lees!, die Taalmuseum se voorleesprojek vir kinders. Piekniekgangers word aangemoedig om ‘n nuwe of tweedehandse kinderboek saam te bring ter ondersteuning van dié projek.
 
Trots ondersteun deur KykNET en Kie

The post Volmaanpiekniek by die Taalmonument appeared first on LitNet.

Do you believe in the man in the moon or that the moon is made of cheese? Come and take a closer look at the full moon from the Afrikaanse Taalmonument on Paarlberg, at the first Full-moon Picnic of the season on Saturday 24 October 2015.
 
Local as well as international visitors enjoy these picnics for the unbeaten sunset and night time views of the valley.

Moonrise will be at 15:49 and sunset at 19:07. There will be a guided tour of the monument at 18:30. The monument will be open until 22:00.
 
Visitors are welcome to bring their own picnic baskets or they can order one from Volksmond Coffee Shop (tel. 021 863 2800). Volksmond will be open for coffee and light refreshments. Visitors are reminded to bring along a torch and warm clothes. No dogs and fires are allowed. Safe parking is available and access is controlled.
 
Tickets are R25 for adults, R10 for SA students and R5 for children (free under six years), available from Computicket and at the gate. No booking is required. Annual permits are available at the Taalmonument at R120 for individuals or R220 per family, which includes access to Full-moon Picnics.
 
For more information about events at the Taalmonument, call 021 863 0543/4809 or visit www.taalmonument.co.za.
 
The picnic series is presented in aid of the Taalmuseum’s reading project for children, Let’s Read! Visitors are encouraged to bring along a new or secondhand children’s book in support of the project.
 
Proudly supported by KykNET en Kie

The post Full Moon Picnic at the Taalmonument appeared first on LitNet.

Daar is mense regoor die wêreld wie se passie vir Suid-Afrikaanse wyn ooglopend is binne die eerste vyf minute nadat julle blad geskud het. Greg Sherwood is een van hulle, vertel Maryke Roberts.

En hoewel hy die afgelope 16 jaar in Londen woon, is Suid-Afrika sy geboorteland. Sy oorsese proeë en praatjies laat doem die sonskyn en terroir van Suid-Afrika by kliënte op en as hy jou eenmaal oortuig het van hoe goed Suid-Afrikaanse wyn is, is daar geen omdraaislag nie.

Greg kuier in Suid-Afrika en is die naweek die gasspreker by die Hemel-en-Aarde Pinot Noir-viering. Hy beskou die uitnodiging as ’n reuse-eer en gaan gesels oor die potensiaal van Suid-Afrikaanse Pinot Noir, mits dit in die regte terroir en streke groei. “Vanuit ’n kwaliteitoogpunt is dit beslis meer suksesvol in Suid-Afrika as druifsoorte soos Merlot – een van die rooi variëteite wat die meeste aangeplant word.”

Hy reis so drie, vier maal per jaar na Suid-Afrika, omdat hy heelwat vriende en familie hier het. Hy gryp dan ook die geleentheid aan om nuwe wyne te proe, op hoogte te bly van nuwe verwikkelinge in die wynbedryf of as spreker op te tree. “Dit wil my voorkom of inligting oor die binnewerkinge van wyn koop en verkoop – wat al vir my tweede natuur is – baie interessant is vir wynmakers en produsente.”

Hy sê hy weet bekende wynjoernaliste beskryf Suid-Afrika tans as die opwindendste wynstreek in die wêreld, “maar ek sê dit al vir meer as tien jaar. Nou is daar net nog meer goeie wyn en nog meer opwindende jong produsente.

“Die toekoms kan nog meer rooskleurig wees as produsente ’n intelligente strategie volg en aandag aan die fynere besonderhede gee,” glo hy.

Die Suid-Afrikaans wynbedryf besit 10% van die totale wynmark in die VK, waarvan slegs 4% bó die £6/bottel-vlak is. Kundiges glo die bedryf se doelwit moet £9 en hoër wees. Volgens ’n onlangse Nielsen-verslag is die gemiddelde prys waarteen Suid-Afrikaanse wyne in die VK verkoop,  £4,78 pond. Chili klop ons met £5,31 as gemiddelde.

Maar met die voortgesette toewyding van mense soos Greg word persepsies – en prysmarges – verander.

Hy sê: “Suid-Afrika het nie juis ’n toekoms om goedkoop wyne te verkoop nie. Ons toekoms lê noord van die £10/bottel-pryspunt. Die £18–22/bottel-kategorie is ’n baie winsgewende een as jy jou kwaliteit, verpakking en storie reg het!”

Hy sê goeie etikette is noodsaaklik en hy kyk altyd na die klassieke Italiaanse etikette, want hulle kry dit reg. “Wyn is meestal ’n luukse produk en ek glo die etiket moet die nastreefwaarde van goeie wyn weerspieël.

“Jy moet met jou wynverkoper kommunikeer. Bly by die klassieke ontwerp, maar sluit so ’n bietjie geskiedenis en karakter in. Maar dit moet goed vertoon en kwaliteit uitbasuin.”

Greg sê die dae toe mense sekere goeie variëteite aan sekere lande toegeskryf het, is iets van die verlede. Die gonswoord is nou “streekseienskappe”. “Ons klante weet dat sekere variëteite beter in sekere streke aard en hulle vra daarvoor.” Hy glo die aanplantings op enige plek om enigiets te kweek, is verby. “Dit gaan al hoe meer produsente se hooffokus wees met die herbeplanting van wingerde of nuwe aanplantings.”

Hy vertel dat sy vroegste herinneringe aan wyn die dae is toe sy diplomaat-pa belangrike gaste van regoor die wêreld onthaal het met Meerlust Rubicon 82, KWV Roodeberg en Nederburg-veilingwyne van 1974! “Regte ikone destyds en steeds vandag,” vertel hy.

Hy het nog nooit tevore enige gunstelingwyne uitgesonder nie, maar vertel dat hy nou, soos hy ouer word en sy smaak verander, verlei word deur die Ouwêreldse klassieke wyne: Boergondië, Bordeaux en Piedmont, en veral Barolo. “Ek is mal oor die elegansie, selfbeheersing, geskiedenis en ouderdomswaardigheid van die ou landgoedere. Dit fassineer my.”

Handford Wines, waar Greg die senior aankoper is, hou gereeld SA-proeë, maar ook gereelde, spontane proe-aande, veral wanneer hulle hoor daar is ’n Suid-Afrikaanse wynmaker in Londen.

“Die begeleide proeë neem baie langer om te reël, want dis tydrowend om al die oesjare en raar wyne bymekaar te kry. Ek wag vir die 2014 MR de Compostella-vrystelling aanstaande jaar, sodat Bruwer Raats kan kom en vir my top-privaatklante ’n 10-jaar retrospektiewe proe tot 2004 kan doen. Dit sal ’n epiese gebeurtenis wees.”

Hy lag en sê hy beplan ook ’n Eben Sadie-meesterklas met van sy oudste wyne, maar om Eben in Londen te kry is ’n ander storie – veral as die branders mooi is en “Eben” roep, vertel hy met ’n knipoog.

Hy glo die grootste fout wat Suid-Afrikaanse produsente maak, is om uit te gaan en wyn te maak voor hulle weet wie die mark is. “Jy moet wyn maak en verpak met ’n spesifieke verbruiker in gedagte.”

En voor ons moet groet, wonder ek watter wyn Suid-Afrika se grootste suksesstorie in die VK is.

“Wit versnitte! Ook vars witwyne; die diversiteit van terroirs; diversiteit van druifvariëteite en die groot persentasie ou wingerde in Suid-Afrika. Hulle is mal oor die Boergondië-styl chardonnay, en hoe kan mens nie lief wees vir die Old Vine chenin blanc nie!”

Greg se loopbaan

Gregory Sherwood is op 1 November 1971 in Pretoria gebore. Hy is die seun van ’n diplomaat en het die eerste 21 jaar van sy lewe die wêreld saam met sy ouers platgereis. Dis met al die sosiale verpligtinge wat die loopbaan meebring dat hy sy liefde vir wyn ontdek het.

Hy behaal sy graad in besigheidsbestuur en bemarking aan die Webster-universiteit, St Louis, Missouri in die VSA en werk vir sakgeld as kelner by ambassadepartytjies. Hier kry hy gereeld met baie interessante wyne te doen. Hy begin sy loopbaan as kommoditeithandelaar in Sandton.  Hier herontdek hy sy passie vir wyn en behaal in 2000 sy wyndiploma by die Kaapse Wynakademie in Johannesburg. Greg vertel dat die passie vir wyn weer opgetel is om van ’n stresvolle dag by die kantoor te vergeet!

Hy verhuis in 2000 terug Europa toe en besluit om ’n loopbaan in wyn te ontgin. Hy glo Londen is die middelpunt van die gesogte wyne van die wêreld en hier kry hy die geleentheid om saam met die grootste wynpersoonlikhede van die moderne era te werk.

Hy werk van 2000 tot 2006 as bemarkingsbestuurder vir Fine Wines en daarna as die senior wynkoper vir Handford Wines in South Kensington, Londen. Saam met Handford Wines se eienaar, James Handford, ook ’n wynmeester, kry hy die geleentheid om van die wêreld se gesogte wyne te proe, te koop en te verkoop.

Hy slaag sy wynmeester-proedokumente in sy eerste probeerslag in 2004; voltooi sy teoretiese eksamen in 2006 en die wynmeesterdissertasieproses in 2007 met die titel “Method Cap Classique Production in Constantia, South Africa”. Hy word Suid-Afrika se vierde wynmeester.

Hy probeer die hoeveelheid beoordeling van wyne beperk, maar is trots dat hy al vyf jaar van die Top 100 SA Wines-beoordeel het, vanjaar vir die vierde jaar die keuring en beoordeling van die Nederburg-veilingwyne sal behartig, en verlede jaar die spreker by die White Blends Conference en Kingdom of Cabernet by Cape Wine 2015 was.

Sy stokperdjies (wat nie aan wyn verwant is nie) sluit onder meer perdry, skiet, gholf, swem en rugbykyk in. Hy is mal oor ’n lekker braai as die Britse weer dit toelaat en hy versamel boeke oor Afrika se koloniale ontdekking en geskiedenis.

Hy en sy broer en goeie vriend, Mike Berriman, het ook al wyn gemaak: die Sherwood Berriman, ’n klassieke rooi van ’n koeler klimaat by High Constantia. Hulle het drie oesjare gemaak en toe ’n ruskans geneem. Hulle is baie trots op die 2004 cabernet sauvignon / cabernet franc wat 91/100 in Wine & Spirits Magazine in die VK behaal het. “Selfs Eben Sadie het op rekord gesê dis die beste Bordeaux-versnit wat hy al van Constantia geproe het. Ek koester steeds daardie e-pos!”

Die driemanskap het ook onlangs drie vate Sherwood Swartland-shiraz 2013 van druiwe uit die Malmesbury-distrik gemaak.

Greg is getroud met ’n Engelse roos, Nicky, en is mal oor hul twee seuns, Sam en Louis.

• Die derde jaarlikse Hemel-en-Aarde Pinot Noir-viering word Vrydag en Saterdag op Bona Dea Landgoed gehou. Dit word gereken as een van die omvattendste Pinot Noirs-proeë van die drie verskillende wyndistrikte in Hemel-en-Aarde. Greg is die fasiliteerder en gasspreker van Vrydagaand se gala-ete. Sjef Warwick Taylor se fyn aanvoeling vir Pinot Noir en kospasmaats word by Vrydagaand se aandete ingespan.

Saterdag word 10 verskillende dagfunksies op Ataraxia, La Vierge, Storm Wines, Creation, Bouchard Finlayson,  Hamilton Russel Vineyards, Newton Johnson, Domaine des Dieux, Sumaridge en Whalehaven gehou en die fees word Saterdagaand by Spookfontein se ELL met ’n PiNot partytjie – enige wyne behalwe Pinot Noir – afgesluit.

Volgende jaar se Pinot Noir is op 27 en 28 Januarie 2017.

Teks: Maryke Roberts

Foto’s: Clifford Roberts

The post Greg Sherwood by die Hemel-en-Aarde Pinot Noir-viering appeared first on LitNet.

News was out that a new restaurant had opened on the Waterfront in Cape Town, a Lebanese restaurant and wine bar called Ranoushe, serving dinkum Lebanese food with a twist.

It was definitely a great surprise to find I could order a selection of small dishes (meza) paired with excellent wine and stretch out the evening to a marathon.

The restaurant reflects a contemporary expression of Middle Eastern cuisine in a stylish modern setting inspired by Middle Eastern design and created by award-winning designer Adam Court (ex-Stefan Antoni).

Ranoushe on the Waterfront. (Photo credit PL Murray)

The story of Ranoushe can be traced back approximately 2 600 years to the time of Necho II of Egypt. According to the historian Herodotus, Necho employed and sent out a crew of Lebanese sailors (Phoenicians) from Egypt to sail clockwise around Africa to reconnoitre the continent and return through the straits of Gibraltar. The voyage took three years. The fleet docked at the Cape to repair the ships, at the foot of Table Mountain.

King Necho. (Credit www.livius)

How could those sailors way back then ever have imagined that one day patrons would be seated at dining tables at Ranoushe approximately where their ships were docked at the time, eating the fare from their country, Lebanon – 2 600 years later!

And thus began the marathon of eating at Ranoushe, on Wednesday, 27 January 2016. The spicy wine and soup (shorba) were well chosen by food and wine specialist Marcel – lentil and sweet potato soup with the 2013 Saronsburg shiraz.

The Saronsberg Shiraz – deep dark purple colour – succulent ripe fruit flavours – scents of violet.

Marcel, food and wine specialist, serving at Ranoushe

Some recipes use red lentils, but at Ranoushe it is green lentils with sweet potato added instead of flour. The lemony taste and the scent of violet from the wine gave it a sensational yet subtle taste, enjoyed with the home-made light Lebanese pita. For food lovers wanting a more alkaline-based diet, lentils (lens culinaris) are the way to go. People  have been cultivating this nutritious food for 13 000 years.

Credit: https://www.google.co.za/search?q=lebanese+pita

Easy recipe for Lebanese lentil shoba

Chop half an onion and fry it in a pan in oil until nicely brown, then add chopped cloves of garlic (two) (remember to take out the little gland in the middle), one teaspoon of turmeric, a nice big pinch of Sumac and a spoon and a half of ground cumin. Add one and a half cups of green lentils and eight cups of home-made puréed vegetable stock. Stir so as not to allow the contents to stick to the bottom of the pot. Allow to simmer, and stir for approximately 40 minutes, then finally add in chopped parsley and the juice of half a lemon (no pips!).

Serves four, with lovely freshly made Lebanese pita.

Go-to http://www.cookingchanneltv.com/recipes/lebanese-pita.html for a recipe for the bread. Cookery and wine writer Fiona Beckett might recommend a chardonnay for a soup such as lentil soup; go to her article on pairing food and wine. 

Fiona Beckett, food and wine writer - author of 23 books and a conoscente for pairing food wine ... and beer! Pairing the food and wine at Ranoushe is important, or patrons can enjoy the wine at the wine bar.

The soup course was followed by one of Lebanon’s most renowned dishes, falafel, served with tahini, an oily paste made from toasted sesame seeds used as a dip. The recommended paired wine was Nitida Cab. Another way to describe falafel might be to call it a “frikkadel” (but with chickpeas, not meat or fish), or patty, or fritter.

There’s no rush at Ranoushe, so it was great sitting back, sipping wine, enjoying the conversation in lime-coloured carvers with plenty of vibe, music and energy … and enjoying these food cookies. They are best eaten broken up and dipped in the delectable tahini. You can take nice and long over them, checking e-mails, writing up the experience, sipping away … the views at the Waterfront seem endless.

Credit https://en.wikipedia.org/wiki/Falafel

Carvers for chairs, in a lemony lime colour – lemon being Lebanese food’s greatest ally after spices such as Sumac.

Nitida wines are handmade wines from Durbanville. Visit the wine shop.

The question they ask at Nitida is, “How does a small Durbanville property running a flock of 50 sheep, two cows and a sheepdog become one of South Africa's most successful small wine cellars?” Maybe write to them and see what they say.

The final course was a hard choice, between the classic smoky eggplant baba ghanouge and the other option, hummus. The latter was settled for, specially prepared by Chef Daniel from Beirut of passion and expertise.

Chef Daniel - he has been brought in especially to cook at Ranoushe. (Photo credit PL Murray)

Classic baba ganoushe, smoky eggplant mixed with onions, olive oil and mixed spices.

Patrons can enjoy a selection of excellent local wines at the bar. (Photo credit PL Murray)

Wine is vital at Ranoushe, so carefully chosen for patrons - take a taxi if you intend having more than a glass.

The hummus (or houmous) was beautifully presented, the platter with hummus with chickpeas in the centre. It’s proof that some of the nicest dishes are from uncooked food, simple to make, and so tasty.

Food writer Leyla Kazim has the following to say about making hummus: “The hard and fast rule for flavouring houmous is that there are no rules, so it’s great for having fun with at home. Once you have mastered the basic recipe, you can flavour it with whatever takes your fancy. I quite like adding black olives (and therefore less salt), which get blitzed up with the rest of the mixture for a briney Mediterranean kick and a different colour.”

Leyla’s recipe for hummus can be found here.

It will be from the ingredients shown in the picture that hummus is made: chickpeas, tahini, olive oil, cloves of garlic, lemon, salt and paprika.

Hummus (Photo credit http://www.jamieoliver.com/news-and-features/features/best-basic-houmous-recipe/#pW1T8sSFVo3HJAUm.97)

At Ranoushe, just as it must have been when those first Lebanese sailors docked at the Cape 2 600 years ago, time is not a question … no rush. I quickly learnt that Lebanese food is so nice, characterized by smaller dishes, tasty and lemony, and you can eat lots of courses (meza) amidst lots of conversation over a long period of time to get the maximum enjoyment and fulfilment out of eating.

And what better than the Mediterranean recipes – no fat, no sugar, nice and light, with nice wine in a place and site unrivalled on the continent!

While I decided not to settle for desserts there is a choice of sweets.http://ranoushe.co.za/menu/sweets/

To entertain, there is a belly dancer who dances unobtrusively on the floor while patrons can enjoy the view, the sight, the experience …

A belly dancer entertaining patrons (Photo credit PL Murray)

On my return home I felt energised as I went down to the Waterfront to a real surprise of another great restaurant in Cape Town!

Daily operating times: 12:00–23:00. Booking advised.
Children policy: No children under the age of 6 for dinner.
Major credit cards accepted.
Dress code: Casual.
Shop 157, Victoria Wharf, V&A Waterfront, Cape Town.
Telephone: 087 357 3465 or 021 421 4776/46.
info@slickrestaurants.com
GPS / 33 54′ 14" S, 18 25′ 16" E.
Website: http://ranoushe.co.za.

The post Murray’s Food Trails: Ranoushe, Lebanese Restaurant Bar, Waterfront, Cape Town appeared first on LitNet.

Bo-Kaap Kitchen
Photography: Craig Fraser
Writing: Craig Fraser
ISBN: 9780987028464

Craig Fraser

Herman Lategan chats to Craig Fraser, publisher, conceptualiser and photographer of the thoroughly researched book Bo-Kaap Kitchen (Heritage Recipes and True Stories), published by Quivertree Publications.

Somehow, this collector’s item has not received the attention it should have. For readers in the dark, what is it about? What makes it so special?

Bo-Kaap Kitchen is a collection of recipes from residents of the Bo-Kaap, the people who live in the area, those inhabitants who have a history there, a cultural connection to it. It is not a collection of recipes from a chef or a restaurant; this is food of and from the people. Not only is it their food, but it is also their stories, it is a slice of history through personal experiences. 

This book is incredibly well researched; the detail and personal stories are exceptional. How long did you work on this book?

The book took about six months to produce in total. Maggie Mouton, the writer, was passionate about the project and meticulous about the facts. We also had the assistance of Shireen Narkedien, whose contribution was invaluable. She is a resident who is active in the community and knows everyone. She also acts as a tour guide and knows the history backwards. The combination of the two made for a fascinating, layered book.

Source: http://www.quivertreepublications.com/books/bo-kaap-kitchen/

What is it about the Bo-Kaap, its food and people that grabbed your interest?

Over many years I have wanted to do a book on the Bo-Kaap, something more personal, a look into the lives of the people. Other books on the area have left me wanting to know more. I wanted history and food through personal interviews and several voices added together to give a more textured picture of the whole. Over the years I have felt a rising sense of urgency as I watched the city start encroaching up the slope and into the area. It is such an important part of Cape fabric that it needs to be recorded and celebrated. 

The photography in itself is a work of art. Can you tell us more?

Through Shireen’s involvement I had unrestricted access to the community. They invited me to weddings, funerals, remembrances, family meals, religious ceremonies, mosques, family homes. It was an incredible experience. I was welcomed and everyone co-operated. The area is overflowing with photographic opportunity. Everything was on my side.

Source: http://www.quivertreepublications.com/books/bo-kaap-kitchen/

How did you go about finding the inhabitants of the Bo-Kaap in the book?

Shireen Narkedien introduced us to everyone and we went on a journey with her.

Why should readers, even if they do not like recipe books, buy this book?

This book will take the reader into the personal lives and spaces of people in the Bo-Kaap. It is not from a clichéd tourist’s perspective, it is about food, history and culture. It is about real people, ceremonies and what food they eat. It is full of emotion; there are heartbreaking stories and heartwarming stories. It should appeal on so many levels.

What sorts of recipes are on offer?

How to make koesisters, breyani, kumquat atchar, tripe curry, fish frikkadels with tomato smoor, roasted tongue, spicy cottage pie, denningvleis (sweet-sour lamb dish), and much, much more. There are recipes by and stories on people such as Mimoena Saunders, Shireen Narkedien, Jasmina Isaacs, and many others.

Source: http://www.quivertreepublications.com/books/bo-kaap-kitchen/ 

The next few questions on a lighter note: What keeps you interested in food?

I love to eat and share food. What we eat tells a story of who we are. 

What is in your fridge right now?

My fridge is full of fresh ingredients. I eat as much fresh, whole food as possible, with the odd glass of wine.

What‘s the dumbest thing you’ve ever done in a kitchen?

To clean the braai grid: I heated it up on the fire until it was red hot and then tossed it on to the grass to arrange the coals of the fire. I was barefoot, it was summer time, and without thinking, I stepped on to the red-hot grid. It was so hot it created perfect griddle lines on the sole of my foot. I had been striving for years to create these lines on my steaks.

What dish would you never try to master?

Anything with more than three ingredients.

Who are the most annoying eaters?

Ones that can “improve” everything offered at a restaurant – the ones that say, “If only it had this and that it could be so much better” – know-it-alls.

If you could eat only one food or dish for the rest of your life, what would it be?

Steak, egg and chips.

The post Bo-Kaap Kitchen: Q&A with Craig Fraser appeared first on LitNet.

Vergenoegd, a historic wine farm near Somerset West, has a new owner. Last week, the team heading up operations revealed some of the changes that have taken place since they took occupation late last year.

Vergenoegd had been in the Faure family for six generations until it was sold to German citizen Peter Loew and his investment company, Livia. The farm, which incorporates some 70 ha of vineyard, is most renowned for its cabernet sauvignon wines and port, in addition to a portfolio of red and wine wines that include the Runner Duck range.

It also has a very long history that begins with its establishment in 1696. The manor house was built in 1773 and has always been home to a rare collection of antiques.

The change of ownership has seen several changes, including further restoration of the manor house and farm buildings.

In addition to the departure of long-time owner and winemaker John Faure, the farm also bade farewell to Michael Israel and his Pomegranate Restaurant that opened on the farm about 10 years ago.

Heading up operations now as MD is Peter Stuart with Nicole Arnold as Blending Experience & Events Manager. Marlise Jacobs, who has been at Vergenoegd for nine harvests, is the winemaker while chef Ryan Shell has been appointed to oversee the kitchen.

The team has launched some new initiatives on the farm to complement the famed “duck parade” – a morning and afternoon display of hundreds of Indian Runner ducks. Now, visitors can participate in blending workshops for olive oil, coffee and tea, and wine.

During February and March, a “harvest table” lunch will be on offer every Thursday, Friday and Saturday, while picnic baskets of food and wine are available to be enjoyed in the garden.

Vergenoegd is located opposite the Cape Town Film Studios off the N2. It is the first wine estate on the R301 side of the Stellenbosch Wine Routes.

For more information, visit www.vergenoegd.co.za. Reservations can be made by sending email to reservations@vergenoegd.co.za or calling (021) 843 3248.

Words and photographs: Clifford Roberts

The post New era for Vergenoegd unveiled appeared first on LitNet.

The poet Sydda Essop’s book Karoo Kitchen (Quivertree Publications) needed a great deal more attention than it received when it was published a few years ago. It is like Bo-Kaap Kitchen (also by Quivertree): much more than just pretty photographs and an assortment of recipes.

It is also an anthropological journey into the heart of the Karoo and took years to research. This is a culinary and historical reference book that takes you into the hearts and homes of people like Lena Oktober, Karen du Preez and Francina “Aunt Siena” Nolusapho Blow.

Different people, dissimilar cultures, diverse backgrounds – but all with one thing in common: the food of the Karoo.

 Also read: Karoo Kitchen 'n gunsteling by die Franschhoek Literêre Fees

Introduction

Karoo Kitchen was born in my grandmother’s Voortrekker kitchen with its huge black coal stove, long brown wooden table and brown painted kitchen cupboards with lino floors. The brown always used to remind me of the depressing greens and browns introduced by the Victorian era. It is in this kitchen that I was introduced to a cross-cultural fusion of tastes which stuck with me for the rest of my life; as a child I thought this is how most people ate!

This book is undoubtedly more than just a cookbook; it’s also an anthropological and historical narrative about the Karoo, its people, its food. It’s a timeless collector’s item. For readers in the dark, what is it about? What makes it so special?

It was never intended to be just a cook book, but rather a book about the importance of food as a survival tool; celebrating the culinary skills of the different cultures in the Karoo, their differences, socially and politically, which culminated, either naturally or unknowingly, into one of the healthiest, tastiest cuisines in the world.

It is the very first time in the history of our country that the role and contribution of our indigenous communities towards the formation of a unique food culture has been recognised, especially those women who were forced to or out of necessity had to cook in farm kitchens at an early age.

Moreover, it dispels the myth that Karoo cuisine was influenced exclusively by Europe and the colonials. It is also the first time that homage is paid to all the diverse cultures of the Great Karoo, the Cape and the slaves of the Indian archipelago for their contribution.

It would have been unfair and unjust to the cooks of the Great Karoo to portray them as mere cooks without acknowledging their contribution, passion, conviction, their personal stories of pain and triumphs, and most importantly, their contribution to the formation of this beautiful cuisine!

Karoo food has formed the basis of South African cuisine, coupled with the harshness and the beauty of the landscapes, and the infinite space giving fruition to their manner of storytelling and way of life.

Eating a good meal at least once a week has become the norm for most people in the Karoo. For the poor, it is Sunday lunch, the only meal where families and extended families can enjoy the occasion together and be grateful to those who provide.

For the rich it is an everyday occurrence. These are simple cooks and not celebrated chefs of the world, irrespective of colour or creed; they wholeheartedly succumb to the necessity of putting tasty food on the table for family or guests, even during times of hardship.

Sydda Essop (photo: Chrizane van Zyl)

This book is incredibly well-researched; the detail and personal stories are exceptional. How long did you work on this book?

It took me almost five years of research, travel and interviews. With final drafts done and ready for publication, Craig Fraser and I did more trips to photograph everyone. I have gained so much knowledge, learned so much respect, and I think patience!

With the indigenous communities living in far-off places in the Great Karoo, it became a challenge to communicate with them because of the lack of telephones and cell phones. Capturing the information from my dictaphone at home and then driving back again and again to authenticate the interviews or substantiate the facts.

With the indigenous communities nothing is captured in written form, but oral tradition is the order of the day. Driving to and fro, alone, was the time when I could really consolidate my thoughts and strategies. It was soul-searching at the same time.

How did you find the people in the book?

At first finding it very challenging and almost frightening, I was ready to embark on my journey, but where to find my cooks? For quite a few months before I embarked on my journey of interviews I spoke to farmers and farm labourers at the supermarket I co-owned.

My positions as chairperson of the Beaufort West Museum and also my involvement with the gender programme of social development connected me to a few contacts within the different cultural communities.

Most importantly, it became an advert “by word of mouth”, or speaking to one person would lead to another. The church communities (die kerksusters) and of course the VLV (Vroue Landbou Vereniging) played a major role. I had countless meetings with them.

Source: http://www.quivertreepublications.com/books/karoo-kitchen-2/

What is it about the Karoo, its food and people that grabbed your interest?

I was born in the Karoo and naturally for me this is the place I will always love and nurture until the end of time. About the Karoo: it’s the vastness, aridness, the dust storms and the amazing thunderstorms and the endless blue skies; even in winter it is very difficult to become depressed. Those beautiful, still summer evening skies with countless galaxies of stars, the sound of singing voices from home-based churches, and the hope and belief that God will solve everything. The communities are kind-hearted and warm, irrespective of their challenges, ready to hold a feast.

I was nurtured with good wholesome food as a child, but my obsession with food and what people eat made me fall in love with the region and its people. It was also the interest and the curiosity that urged me to explore how the rest of the Karoo eats.

We are an interesting people, thrown together many centuries ago to navigate our co-existence. Food became a necessity; it resulted in good, wholesome, delicious food which culminated in a unique food culture. I needed to embark on this journey to record it before it was too late, combined with the complexities of the region.

It’s their warmth, ready to please, the readiness to entertain and feast even under very difficult conditions.

The photography in itself is a work of art. Can you tell us more?

The old black-and-white photographs of the respective cooks in the book were their own family photographs they contributed. The Beaufort West Museum, Fransie Pienaar Museum and the family-owned Village Museum also contributed some very beautiful and historical photographs.

The museum manager and I took days to choose the relevant ones. The rest of the photographs were taken by Craig Fraser from Quivertree. The portrait photographs of the cooks are very beautiful; I have always believed that Craig painstakingly captured the inner beauty of the people in the book!

Source: http://www.quivertreepublications.com/books/karoo-kitchen-2/

 What keeps you interested in food?

With a background of good food it’s difficult not to be interested in good, wholesome food. I initially thought, immediately after the completion of Karoo Kitchen, no more food thoughts and writing. Karoo Kitchen has become my conscience. It is always silently reminding me that food is what I know best. Food, people and stories haunt me all the time. I am always intrigued and excited about what people eat wherever I find myself.

I am disturbed by the fact that so few of us can afford to eat good, fresh wholesome food and the rest of the country has to rely on unhealthy options. The easiest way to communicate with people at a social event is to speak about food and share recipes.

In my family, especially the youngest generation, there is the absolute love for good food. As a family we entertain often among ourselves and ultimately, after the discussion of politics and the daily gossip, we naturally discuss food! My next book will be another food journey.

Why should readers, even if they don’t like recipe book, buy this book?

The book is aesthetically very beautiful. You have mentioned the anthropological value and the historical narrative of the book; I have a friend who loves food but is not interested in cooking or recipes. This is what she had to say: “I have always heard about this beautiful region, the Karoo. As a child I often travelled with my family on the N1 to Johannesburg and regarded the Karoo as God-forsaken.

“After reading the book, I fell in love with the people, the humbleness, their challenges and convictions: the photographs depicting the beautiful landscapes and the souls placed in it.

“I was impressed with the co-existence of the multi-cultural communities and their contribution to this wholesome cuisine, a cuisine that is being practised around the world. I fell in love with the heartfelt stories and their struggle to put food on the table irrespective of colour or class.

“It’s their passion and convictions that have impressed me the most, their realisation early in the past few centuries that the Karoo was their refuge and systematically and unknowingly perhaps formed this interdependence of diversity to survive with no bitterness.

“It’s an example to the rest of our politically turbulent world. I have never looked at food as a binding factor of diverse cultures, and Karoo Kitchen has forever changed my perception of food and outlook on life.

“The universality of the message of this book makes me believe that the world is full of Karoo Kitchens, ready to be discovered and conquer the narrative of love and co-existence.”

About the author

Sydda Essop studied at the Michaelis School of Fine Art at the University of Cape Town. During the 1980s she became an active member of Vakalisa, a community arts collective in the Western Cape. She also served as secretary of Wynberg Crisis, an organisation founded to assist and support parents whose children were charged with public violence during the State of Emergency in South Africa. In 1989 she contributed to an anthology of poetry, I Qabane Labantu: Poetry In The Emergency, compiled and edited by Hein Willemse and Ampie Coetzee. In 2003 Sydda founded the Karoo Gender Forum in the Central Karoo region to empower women and young girls, in collaboration with the Department of Social Development. In 2010 she contributed to another anthology of poetry, Nuwe Stemme 4, compiled and edited by Ronel de Goede and Danie Marais. Sydda’s journey as a collector of recipes and stories about the unique and varied culinary traditions of the Karoo served as fertile inspiration for her work on the cookbook Karoo Kitchen. She lives in Beaufort West, where she continues her work as gender activist.

• Interview with Herman Lategan

The post Interview with Sydda Essop: Karoo Kitchen appeared first on LitNet.